Jesteś tutaj

Najnowsze wpisy

Jak wyznaczyć datę Wielkanocy

Wielkanoc przypadająca w 2015 roku w dniu 5 kwietnia, jest świętem ruchomym, a jej datę obecnie oblicza się na podstawie prostego wzoru. Określenie daty Wielkanocy narzuca również daty kolejnych ruchomych świąt, a więc Wniebowstąpienia, Zielonych Świątek czy Bożego Ciała, które przypadają odpowiednio 39, 49 i 60 dni po Wielkanocy. Warto jednak przypomnieć, że określenie sposobu wyznaczania dat Wielkanocy było niezwykle trudnym problemem dla wczesnych chrześcijan i na przestrzeni wieków problem ten był źródłem wielu kontrowersji i nieporozumień, a także tematem ożywionych dyskusji.

Internisaż

Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym organizuje internisaże, lecz wyrazu takiego nie odnotowuje żaden słownik. Rzecznik prasowy Muzeum zauważa, że jest to nowa forma działalności polegająca na organizowaniu w połowie trwania wystawy czasowej spotkania, które ma na celu wzmocnienie promocji wystawy, przypomnienie o niej publiczności, umożliwienie spotkania z twórcami prezentowanych dzieł, jak również uczestnictwa w wykładach czy spotkaniach autorskich.

Festiwal

Rodowód rzeczownika festiwal sięga łacińskiego przymiotnika fēstus ‘żywy, radosny, wesoły’, od którego pochodzi przymiotnik fēstīvus ‘świąteczny’, dający początek średniowiecznemu łacińskiemu przymiotnikowi fēstivālis ‘o święcie kościelnym’. Ze średniowiecznej łaciny wyraz ten przeszedł do języka starofrancuskiego jako festival lub festivel, a z niego w formie festival do angielskiego i był tam używany od końca XV wieku w szerszym znaczeniu ‘szumne obchody jakiejś uroczystości (jak koronacja króla itp.), dzień takich obchodów’. W leksykografii anglojęzycznej znaleźć można wzmiankę, że wyspecjalizowane znaczenie ‘seria cyklicznie organizowanych, powtarzających się koncertów, sztuk, filmów etc.’ (Chambers Dictionary of Etymology, ed. R. K. Barnhart, New York 2003) w angielszczyźnie po raz pierwszy odnotowano w 1857 roku i pierwotnie używane było w znaczeniu obchodów jakiejś rocznicy, takiej jak urodziny kompozytora lub autora.

W Polsce — Czuhowie, w Gwatemali — Chujowie

Do naszej Poradni Językowej (http://www.poradniajezykowa.pl) zwrócił się redaktor polskiej Wikipedii, który tłumaczył artykuł poświęcony Chujom, czyli plemieniu Majów zamieszkującemu Gwatemalę i Meksyk. Wyjaśnił, że nazwę tę nadali ludowi hiszpańscy konkwistadorzy i zgodnie z regułami języka hiszpańskiego wymawia się ją [czuh]. Zwrócił uwagę, że używanie w piśmie hiszpańskiego zapisu budzi co najmniej niepoważne skojarzenia, zwłaszcza w zdaniach takich, jak Szacowana liczba Chujów w Los Angeles zbliżona jest do ludności San Sebastián Coatán lub też Blisko cztery tysiące mieszkańców Nentón posługuje się chujem. Redaktor spytał, czy można spolszczyć tę nazwę, tak jak spolszczono nazwy innych plemion indiańskich, i jaką formę powinno przybrać spolszczenie: czuh (dla języka) i Czuhowie czy może czuch i Czuchowie? Ważną kwestią jest również to, jak powinien brzmieć przymiotnik: chujański czy czu(c)hański.

Skąd wzięło się słowo frajer?

Określenie to jest znane w polszczyźnie od XV wieku. W gwarach pojawiły się określenia frejer, frair ‘kawaler, zalotnik’, frairka ‘panna do wzięcia’, które zapożyczono z języka niemieckiego (por. niemieckie Freier ‘zalotnik’). W tym znaczeniu wspomniane słowo rozpowszechniły się także w języku ogólnym. Pokrewną formą było staropolskie fryj ‘zaloty, wolna miłość, rozpusta’ (znane w XV–XVIII wieku). Do XVIII wieku istniał pochodny od tego rzeczownik fryjerz (w wersji żeńskiej fryjerka) o znaczeniu ‘rozpustnik’). W 2. połowie XIX wieku wyraz ten stracił swe negatywne znaczenie, miał formę frejer i oznaczał człowieka wolnego, co pozwala już wyraźniej kojarzyć go np. z niemieckim przymiotnikiem frei czy angielskim free ‘wolny’, które to przymiotniki również mają swe początki w tym samym praindoeuropejskim źródle.

Strony

Blogujesz?

Jesteś studentem, doktorantem lub pracownikiem Uniwersytetu Śląskiego?
Podziel się swoją pasją i zainteresowaniami! Prowadź blog naukowy.

Przygotowaliśmy dla Ciebie atrakcyjne szablony. Oprócz artykułów możesz dodawać zdjęcia, rysunki, filmy, linki.

Rejestracja konta do prowadzenia blogu jest możliwa tylko dla użytkowników adresu uniwersyteckiego: *****@us.edu.pl

Zanim założysz konto, zapoznaj się z regulaminem

Najpopularniejsze wpisy

06.02.2015

Skąd wzięło się słowo frajer?

Katarzyna Wyrwas w blogu: Na słówko
09.03.2015

Jak wyznaczyć datę Wielkanocy

Zakład Astrofizyki i Kosmologii w blogu: Astronomiczne ciekawostki
05.04.2016

Ty jesteś jak zdrowie...

Joanna Sapa w blogu: Filologos
06.02.2015

W Polsce — Czuhowie, w Gwatemali — Chujowie

Katarzyna Wyrwas w blogu: Na słówko
06.02.2015

Co to jest sedes?

Katarzyna Wyrwas w blogu: Na słówko
06.02.2015

Florysta

Katarzyna Wyrwas w blogu: Na słówko

Blogerzy

Obrazek użytkownika Zakład Astrofizyki i Kosmologii

Zakład Astrofizyki i Kosmologii

Blog prowadzony przez pracowników i doktorantów Zakładu Astrofizyki i Kosmologii Uniwersytetu Śląskiego.

Wpisy: 5
Przejdź na bloga
Obrazek użytkownika Archetypowe oblicza literatury

Julian Strzałkowski

Nazywam się Julian Strzałkowski i studiuje filologię polską na Uniwersytecie Śląskim. Interesuję się psychologią analityczną, która jest bazą moich...

Wpisy: 3
Przejdź na bloga
Obrazek użytkownika josapa_721

Joanna Sapa

Jestem studentką II roku studiów magisterskich na kierunku Filologia polska na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W ramach studiów realizuję dwie...

Wpisy: 10
Przejdź na bloga
Obrazek użytkownika Dominika Topa-Bryniarska

Dominika Topa-Bryniarska

Pracuję jako adiunkt w Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego (Wydział Humanistyczny). Uczę językoznawstwa i gramatyki. Moje...

Wpisy: 42
Przejdź na bloga