Dla mózgu i z mózgiem (część II)
W nawiązaniu do poprzedniego wpisu przedstawię teraz kilka pomysłów na ćwiczenia wykorzystujące efektywne zapisywanie informacji na głębokim, trwałym poziomie.
Na początku kontaktu z nowym materiałem mózg podejmuje kluczową decyzję: „Wchodzę w to czy nie? Czy to jest dla mnie ważne, czy nie? Dlatego dobrą zachętą dla skutecznego zapisywania informacji jest wywołanie ciekawości poznawczej przez wykonanie krótkiego pre-testu na bazie materiału do nauki z obietnicą wykonania post-testu na koniec, aby zobaczyć, ile nowej wiedzy nabyliśmy. Ponadto warto też — przed przystąpieniem do nauki — postawić sobie intrygujące pytanie dotyczące materiału do opanowania.
Innym sposobem na dotarcie z informacją na głęboki poziom są powtórki. Synapsy uczą się powoli, co oznacza, że osiągnięcie wysokich wyników wymaga wielu godzin dobrowolnych powtórek. Warto pamiętać, że używanie tej samej informacji w różnych kontekstach trwale zwiększa jej zapamiętanie. Niezwykle ważna jest też optymalizacja proporcji pomiędzy czasem przeznaczonym na wprowadzenie nowego materiału a czasem potrzebnym na jego przećwiczenie. Mózgi wyłączają się przy długich monologach! Najlepiej stosować zasadę, że nowy materiał nie powinien zajmować więcej niż ¼ czasu przeznaczonego na naukę, reszta czasu powinna być wykorzystana na aktywne ćwiczenia w oparciu o przyswajany materiał.
Kolejnym skutecznym sposobem na zapisywanie informacji jest nauka zespolona z pobudzaniem zmysłów i emocji. Podczas nauki spróbujmy angażować kilka zmysłów jednocześnie poprzez czytanie na głos czy spacerowanie po pokoju.
Połączenie prawej i lewej półkuli dla podniesienia efektywności nauki i polepszenia pamięci nie jest niczym nowym. W proces uczenia się zaangażowana jest przede wszystkim lewa półkula mózgu (tzw. analityczna). Prawej półkula (tzw. twórcza) zwiększa możliwości poznawcze oraz zdolność zapamiętywania i kojarzenia informacji. Zsynchronizowanie pracy obu półkul sprawia, że najłatwiej przyswajamy wiedzę.
Jak uruchomić obie półkule? Pomoże w tym kilka prostych ćwiczeń jak np.:
- pisanie i rysowanie obiema rękami jednocześnie
- wchodzenie tyłem po schodach
- pisanie lewą ręką (jeśli jesteśmy praworęczni)
- mycie zębów lewą ręką (jeśli są praworęczni)
- sięganie za siebie prawą ręką do lewej stopy i odwrotnie
- żonglowanie trzema piłeczkami
Pamiętajmy na koniec, że znakomita pamięć to efekt treningu. Dlatego warto, abyśmy w miarę możliwości na co dzień:
- rozwiązywali krzyżówki i łamigłówki,
- zapamiętywali numery telefonów, tytuły książek, dowcipy,
- liczyli w pamięci.
Gdy przyjdzie nam przyswoić trudny materiał, zadbajmy o optymalne warunki do nauki, by nic niepotrzebnie nie rozpraszało naszej uwagi (np. nieporządek na biurku, w naszym otoczeniu, włączony telewizor bądź radio).
Bibliografia:
1. http://osswiata.pl/zylinska/2012/08/16/cyfrowi-tubylcy-i-cyfrowi-imigranci-w-jednej-klasie/
2.http://www.marcprensky.com/writing/Prensky%20-%20Digital%20Natives,%20Digital%20Immigrants%20-%20Part1.pdf
3. Żylińska Marzena. Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.
4. Spitzer Manfred. Jak uczy się mózg. Wydawnictwo Naukowe PWN i Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji TWP, 2014.
