Asteroida zmierza w kierunku Ziemi – będzie blisko!
Została odkryta 20 lat temu. Początkowo uznano ją za najbardziej niebezpieczną ze wszystkich znanych asteroid. Szansa na to, że 99942 Apophis uderzy w Ziemię w ciągu najbliższych 100 lat została jednak wykluczona. Mimo to jej przelot obok Ziemi w kwietniu 2029 roku będzie jednym z najrzadszych wydarzeń kosmicznych w naszym życiu.
Asteroida Apophis została odkryta 19 czerwca 2004 roku przez astronomów z Kitt Peak National Observatory (USA). Została uznana za jedną z najbardziej niebezpiecznych asteroid, które mogą uderzyć w Ziemię. Obiekt był uważany za stwarzający niewielkie ryzyko uderzenia w Ziemię w 2068 roku. Ocena ta zmieniła się, gdy astronomowie zaczęli śledzić Apophis. Najnowsze wyniki nowej serii obserwacji radarowych w połączeniu z precyzyjną analizą orbity pomogły astronomom stwierdzić, że nie ma ryzyka uderzenia Apophis w naszą planetę przez co najmniej sto lat. Astronomowie przeanalizowali także orbity ponad miliona innych asteroid i nie znaleźli żadnej, która mogłaby zderzyć się z Apophis i zepchnąć ją na kurs kolizyjny z Ziemią przed 2029 rokiem). Niemniej 13 kwietnia 2029 roku Apophis znajdzie się bardzo blisko powierzchni Ziemi – zaledwie 31 600 km nad Oceanem Atlantyckim, co oznacza, że będzie bliżej niż niektóre satelity geostacjonarne. W nocy z 13 na 14 kwietnia 2029 roku Apophis będzie widoczny z części Europy, Afryki i Azji. Przy bezchmurnym, ciemnym niebie będzie wystarczająco jasna, by dostrzec ją gołym okiem przez kilka godzin.
Apophis jest bardzo dużym obiektem – większa niż 90% znanych asteroid. Ma średnicę około 350 metrów, porusza się z szybkością 30 km/s i okrąża Słońce w 324 dni. Apophis jest sklasyfikowana jako asteroida typu S, typu kamiennego, składa się z materiałów krzemianowych (lub skalistych) oraz mieszaniny metalicznego niklu i żelaza. Obrazy radarowe sugerują, że jest wydłużona i prawdopodobnie ma dwa płaty, przez co wygląda jak orzeszek ziemny.
Przelot tak dużego obiektu jest niezwykle rzadkim wydarzeniem. Naukowcy uważają, że asteroida tak duża jak Apophis zbliża się do Ziemi tylko raz na 5000 do 10 000 lat. Dzięki przelotowi możemy wiele się nauczyć. Będziemy mogli obserwować, jak ziemska grawitacja „rozciągnie” i „ściśnie” obiekt, wywołując na nim osunięcia gruntu i ujawniając informacje na temat materiału, struktury, gęstości i spójności asteroidy.
Podobnie jak wszystkie asteroidy, Apophis jest pozostałością po wczesnym formowaniu się Układu Słonecznego około 4,6 miliarda lat temu. Powstała w głównym pasie asteroid między Marsem a Jowiszem. W ciągu milionów lat jej orbita została zmieniona głównie przez wpływ grawitacyjny dużych planet, takich jak Jowisz, więc obecnie krąży wokół Słońca bliżej Ziemi. W związku z tym Apophis jest sklasyfikowana jako asteroida bliska Ziemi, tzw. NEO (near-Earth object), w odróżnieniu do asteroid głównego pasa.
Przelot asteroidy to gratka dla naukowców. Należąca do NASA sonda OSIRIS-APEX dotrze do Apophis wkrótce po przelocie nad Ziemią. Także europejscy badacze zamierzają skorzystać z niezwykłej okazji. Zespół naukowców z Würzburga w ramach projektu małych satelitów NEAlight (Small Satellite NEAlight Project) opracowuje plan badań asteroidy. Eksperci – pod kierunkiem prof. Hakana Kayala z Instytutu Nauk Komputerowych JMU i przewodniczącego Interdyscyplinarnego Centrum Badań Pozaziemskich (IFEX) – chcą pogłębić wiedzę na temat budowy asteroid i czynników wpływających na ich trajektorie. Zamierzają również udoskonalić metody zapobiegania zderzeniu potencjalnie niebezpiecznych obiektów z Ziemią.
Apophis powróci w 2044 roku, ale wiemy już, że nie zbliży się do Ziemi tak blisko, jak podczas przelotu w 2029 roku.
Opracowano na podstawie:
NASA Analysis: Earth Is Safe From Asteroid Apophis for 100-Plus Years
Apophis - Overview
Exploring the Asteroid Apophis With Small Satellites
