Odkryto kości największego megaraptora
Kości megaraptora, potężnego drapieżnego dinozaura, odkryto w Patagonii. Maip macrothorax – jak nazwali go odkrywcy z argentyńskiego muzeum – miał około 10 metrów długości, długie zakrzywione pazury i żył około 70 milionów lat temu. Prawdopodobnie był największym spośród południowoamerykańskich megaraptorów.
Argentyńscy paleontolodzy opublikowali w czasopiśmie „Scientific Reports” informację o odkryciu potężnego megaraptora – drapieżnego dinozaura, który 70 milionów lat temu znajdował się na szczycie łańcucha pokarmowego w swoim regionie. Ten potężny, sześciometrowy drapieżnik żywił się innymi dinozaurami, które potrafił rozerwać na strzępy swoimi długimi i ostrymi pazurami, zanim zabrał się za jedzenie. Megaraptor był z pewnością drapieżnikiem szczytowym. Mógł jeść mniejsze drapieżniki i zwierzęta roślinożerne, sam raczej nie był częścią diety żadnego innego drapieżnika.
Badacze i autorzy publikacji nazwali go Maip macrothorax. Pierwsza część nazwy – „Maip” – odnosi się do złej postaci z mitologii plemienia Techuelczy, zamieszkującego do dziś tereny Patagonii. Maip, istota mieszkająca w górach, był też przez Indian nazywany „cieniem śmierci”, tym który zabija z zimną krwią (a konkretnie „jak zimny wiatr”). Ta postać budziła też skojarzenia badaczy z nowoodkrytym gadem, ponieważ z miejsca, gdzie został znaleziony, na południe od El Calafate, widać pasmo Andów, w którym panują niskie temperatury. Drugi człon, „macrothorax”, opisuje jego niezwykłej wielkości klatkę piersiową, mierzącą mniej więcej 1,2 metra szerokości. Macrothorax to w wolnym tłumaczeniu „wielkotłowy” – mający wielki tułów.
Odkrycia nowego dinozaura dokonali paleontolodzy z Museo Argentino de Ciencias Naturales (Argentyńskie Muzeum Nauk Przyrodniczych) w Buenos Aires. Pierwszym autorem publikacji jest Alexis M. Aranciaga Rolando. Ten 29-latek znalazł pierwszą kość nowego gatunku na swojej pierwszej profesjonalnej wyprawie paleologicznej trzy lata wcześniej. To pierwsze odkrycie poruszyło badaczy do dalszych drobiazgowych poszukiwań, wykopów i odkryć, a dalej – długiego czasu czyszczenia i klasyfikowania kolejnych znalezionych kości: kręgów, fragmentów żeber, bioder, ogona i ramion.
– Kiedy uniosłem znaleziony kręg i zobaczyłem, że ma cechy megaraptora, poczułem prawdziwy dreszczyk – wspomina Aranciaga w wywiadzie dla agencji AFP. – W pewnym sensie spełniłem swoje marzenie z dzieciństwa… znalezienie nowej skamieniałości. Okazało się, że jest to megaraptor: rodzaj, w którym się specjalizuję.
Megaraptory to oddzielny rodzaj dużych drapieżnych dinozaurów żyjących w czasach kredy na południowych kontynentach ówczesnego świata – ich ślady znajdowano w Ameryce Południowej, Australii i Azji. Grupa południowoamerykańskich megaraptorów wyewoluowała z gatunków o wielkości około 5-6 metrów i nabierała wielkości wraz z postępującym okresem kredy. Dotąd większość wiedzy o tych zwierzętach budowano na podstawie niewielkich odkryć, głównie uzębienia.
Odkrycie Maipa rzuciło więcej światła na powiązania między tymi gatunkami. Na jego podstawie badacze mogą zakładać, że megaraptory południowoamerykańskie były dość odlegle spokrewnione z tymi australijskimi i azjatyckimi, za to między sobą tworzyły prawdopodobnie dość bliską, choć zróżnicowaną ekologicznie grupę, która pełniła rolę dominujących drapieżników na tamtych terenach.
Maip był największym – jak dotąd znalezionym – z tej grupy i mierzył 9-10 metrów długości. Żył w schyłkowym okresie kredy, prawdopodobnie aż do zagłady dinozaurów 66 milionów lat temu. Znaleziony okaz datuje się na 70 milionów lat. Ówczesna Patagonia wyglądała zupełnie inaczej niż współczesny górski i równinny krajobraz – była pokryta lasem tropikalnym, a Andy jako pasmo górskie dopiero miały zostać wyniesione wraz z nadchodzącą orogenezą alpejską.
Odkrycie Maipa było ważne dla rozwoju wiedzy o megaraptorach, ale wciąż wiele jest jeszcze do odkrycia. Nigdy nie znaleziono czaszki megaraptora, więc badacze planują powrócić w miejsce odkrycia i szukać dalej, licząc na jeszcze więcej szczęścia. Kolejna ekspedycja ma się zakończyć na początku 2023 roku.
Badania: Alexis M. Aranciaga Rolando et al, A large Megaraptoridae (Theropoda: Coelurosauria) from Upper Cretaceous (Maastrichtian) of Patagonia, Argentina, Scientific Reports (2022). DOI: 10.1038/s41598-022-09272-z
Grafika przedstawiająca megaraptora gatunku Maip macrothorax jest fragmentem grafiki z tego artykułu. Artykuł i wszystkie zawarte w nim ilustracje są dostępne na podstawie licencji Creative Common 4.0.
Opracowano na podstawie artykułu 'Death shadow' dinosaur unearthed in Argentina opublikowanego na portalu Phys.org oraz treści udostępnionych przez Museo Argentino de Ciencias Naturales.
