Najstarsza woda na świecie
Grupa kanadyjskich naukowców poinformowała o odnalezieniu złóż wody pochodzących z ery prekambryjskiej (od 4,6 mld do 542 mln lat temu), co powoduje, że można ją uznać za najstarszą wodę na świecie. Odkrycia dokonano w kopalni miedzi i cynku w Timmins, w północno-wschodnim Ontario
Naukowcy pobierali próbki wody ze skał krystalicznych poprzez odwierty na głębokości ponad 8 km pod powierzchnią.
Najstarsze skały występujące pod powierzchnią terenu w rejonie Wielkich Jezior, powstały prawie 3 miliardy lat temu, w czasie ery prekambryjskiej. W czasie tej ery – trwającej przez prawie 4 miliardy lat – bardzo często dochodziło do intensyfikacji procesów wulkanicznych oraz kumulacji olbrzymich naprężeń w skorupie ziemskiej, które występowały głównie na granicach istniejących już fragmentów płyt litosfery. Procesy te doprowadziły do powstania bardzo wysokich pasm górskich. W wyniku oddziaływania procesów niszczących, głównie erozji, w chwili obecnej są one obserwowane na powierzchni terenu jako wzniesienia o niewielkich wysokościach względnych oraz bardzo łagodnie nachylonych stokach. Najwięcej tego typu form można spotkać w północnej części obszaru, która, biorąc pod uwagę budowę geologiczną, klasyfikowana jest jako tarcza prekambryjska, nosząca nazwę tarczy kanadyjskiej. Tam właśnie znajduje się kopalnia Timmins. Skały, które powstały tam w czasie ery prekambryjskiej, znajdują się na niewielkiej głębokości, rzędu kilkuset metrów.
Próbki do analizy zostały pobrane z uwięzionej wody pochodzącej z odwiertów wykonywanych na dnie kopalni. Na podstawie śladowych ilości neonu i ksenonu, gazów rozpuszczonych w wodzie, oraz specyficznych izotopów naukowcy obliczyli, że woda była izolowana poniżej powierzchni co najmniej jeden miliard lat. Pokłady, z których wydobyto próbki, liczą od 1,5 do 2,64 miliarda lat.
Już nie pierwszy raz naukowcom udało się dotrzeć do bardzo starych systemów wodnych w obrębie inkluzji fluidalnych lub wody otoczonej kryształami minerałów. Kanadyjscy autorzy badań byli jednak bardzo zaskoczeni odkryciem tak starej wody. Woda uznawana dotychczas za najstarszą na Ziemi została odnaleziona w 2006 roku w kopalni złota w RPA. Jej wiek datuje się jednak na setki milionów lat mniej, niż liczy kanadyjskie znalezisko.
Płyny uwięzione wewnątrz minerałów mogą przetrwać miliardy lat i zachować zapis składu chemicznego wody oraz środowiska, a także procesu mineralizacji przebiegającego w określonym czasie. Izolowany przez tak długi czas zbiornik zawierać może również kolonie mikroorganizmów, które przetrwały miliony lat bez dostępu do energii słonecznej, korzystając wyłącznie z energii pochodzącej z przemian chemicznych. Może to być swoista kapsuła czasu z epoki, w której na Ziemi dopiero pojawiały się pierwsze organizmy wielokomórkowe. Niestety, jak doniósł dr Greg Holland z Lancaster University, dotychczasowa analiza pobranych próbek nie wykazała istnienia w nich jakichkolwiek form życia. Badacze zwracają jednak uwagę na wysoki poziom wodoru w pobranych próbkach wody, co może świadczyć o istniejących wówczas warunkach umożliwiających życie. Oczywiście badania będą kontynuowane.
Wyniki dotychczasowych badań opublikowano w czasopiśmie naukowym „Nature”.
Opracowano na podstawie:
Deep fracture fluids isolated in the crust since the Precambrian era
