Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Amelia B. Edwards – matka chrzestna egiptologii 

Amelia B. Edwards (1831–1892), angielska powieściopisarka, dziennikarka, podróżniczka i egiptolożka. Jej sukcesy literackie obejmowały kilka powieści o duchach, redakcje antologii poezji, reportaże z podróży po Europie oraz dziennik z podróży po Egipcie A Thousand Miles up the Nile (1877). Podróże po Egipcie uświadomiły jej rosnące zagrożenia dla starożytnych zabytków ze strony turystyki i rozwoju miast. Postanowiła przeciwdziałać tym zagrożeniom poprzez wpływanie na świadomość społeczną i wspieranie nauki. Stała się gorącą orędowniczką badań i ochrony zabytków. W 1882 roku wraz z Reginaldem Stuartem Poole'em, kuratorem Departamentu Monet i Medali w British Museum, współzałożyła Egypt Exploration Fund. Finansowała wyprawy prowadzone przez egiptologa Flindersa Petrie'a, którego ceniła za profesjonalizm, ochronę wykopalisk i... oszczędność. Za swój wkład zyskała przydomek "matki chrzestnej egiptologii". Niestety ciągnie się za nią również wątek nieprzyjemny – plądrowania grobów i nielegalnego wywożenia artefaktów z Egiptu. 

Marianne Brocklehurst  – poszukiwaczka przygód

Marianne Brocklehurst (1832–1898), była angielską podróżniczką i kolekcjonerką egipskich antyków. W 1873 roku Marianne Brocklehurst i jej partnerka Mary Booth odwiedziły Egipt. Spotkały tam Amelię B. Edwards wraz z jej partnerką Lucy Renshaw. Obie pary razem popłynęły w górę Nilu. Brocklehurst, podobnie jak Edwards, pisała dziennik podczas podróży, który został opublikowany w 2005 roku. Brocklehurst i Edwards rywalizowały ze sobą w nielegalnym wywożeniu antyków z Egiptu. Brocklehurst opowiedziała swoją historię w opowieści How We Got Our Mummy, która została opublikowana wraz z dziennikiem. Brocklehurst i Booth powróciły do Egiptu w latach 1876–1877 i w 1883 roku. Ich ostatnia podróż odbyła się w latach 1890–1891. Podczas niej były świadkami wydobycia dużej liczby mumii pochodzących z 21. dynastii tebańskiej. Podczas swoich pobytów w Egipcie wykonała kilka rysunków, z których wiele pojawiło się w opublikowanym później dzienniku. Rysunki przedstawiają wykopaliska w Deir el Bahri w 1891 roku. Brocklehurst była również fundatorką wykopalisk. Zbierała fundusze dla wspomnianej wcześniej Egypt Exploration Fund, w tym dla wyprawy egiptologa Flindersa Petrie'a. Dzięki tym powiązaniom nabyła wiele artefaktów. W testamencie przekazała większość swojej kolekcji antyków do muzeum West Park w Macclesfield. 

Margaret Murray – pionierka egiptologii

Margaret Alice Murray (1863–1963), brytyjska egiptolożka, archeolożka i antropolożka. Urodziła się w Kalkucie w brytyjskich Indiach, gdzie musiała mierzyć się z wieloma barierami w świecie nauki zdominowanym przez mężczyzn. Swoją młodość dzieliła między Indie, Wielką Brytanię i Niemcy, ucząc się początkowo zawodu pielęgniarki i pracowniczki socjalnej. Po powrocie do Wielkiej Brytanii studiowała egiptologię na University College w Londynie. Później prowadziła zajęcia z podstaw języka egipskiego oraz hieroglifów. Była pierwszą kobietą wykładowcą egiptologii w Wielkiej Brytanii. W latach 1902–1904 brała udział w badaniach wykopaliskowych prowadzonych przez Williama Petrie w Egipcie (Abydos, Sakkarze). Jej praca obejmowała badania i dokumentowanie wielu starożytnych stanowisk, w tym Doliny Królów. Murray była również zaangażowana w rozwijanie nowoczesnych metod archeologicznych. Jej publikacje i prace badawcze przyczyniły się do zrozumienia rytuałów pogrzebowych oraz roli kobiet w starożytnym Egipcie. Warto także podkreślić niezwykłe zaangażowanie Murray w promocję kobiet w naukach historycznych i archeologicznych, zaangażowała się również w ruch feministyczny pierwszej fali, dołączając do Women’s Social and Political Union i poświęcała dużo czasu i energii na poprawę statusu kobiet na jej macierzystej uczelni. Jej działania miały istotny wpływ na przyszłe pokolenia badaczek.

Dorothy Eady – mistyczka archeologii

Dorothy Eady (1904–1981), znana również jako Omm Sety lub Om Seti. To jedna z najbardziej tajemniczych postaci w świecie egiptologii. Jej życie było pełne niezwykłych zdarzeń, które sama tłumaczyła jako dowody na istnienie reinkarnacji. W wieku trzech lat, po upadku ze schodów straciła przytomność, potem zaczęła wykazywać dziwne zachowania. Miała nocne koszmary, wizje, chodziła we śnie, rozwinął się u niej również zespół obcego akcentu. Jej zachowania zaczęły budzić niepokój w szkole i kościele, w końcu została wydalona ze szkoły dla dziewcząt w Dulwich. Po tym jak jej rodzice zabrali ją do Muzeum Brytyjskiego, po obejrzeniu fotografii świątyni Nowego Państwa, dziewczyna uznała, że w poprzednim życiu była kapłanką świątyni Setiego I w Abydos. Początkowo pracowała jako rysowniczka i pisarka. Dzięki pierwszemu mężowi wyjechała do Egiptu, a dzięki drugiemu zaczęła pracować w Departamencie Starożytności. Jej niezwykłe intuicje i wiedza o starożytnym Egipcie zadziwiały współczesnych jej archeologów. Choć jej twierdzenia czasami były kontrowersyjne, to prace badawcze, zwłaszcza te dotyczące świątyni Setiego I w Abydos, były bardzo ważne i cenne. Jej niezwykłe życie i praca były przedmiotem wielu artykułów, filmów i biografii.

Elizabeth Thomas – specjalistka od grobowców

Elizabeth Thomas (1907–1986), amerykańska egiptolożka, pracowała w Nekropolii Tebańskiej w pobliżu Luksoru, studiowała plany grobowców w Dolinie Królów i Dolinie Królowych. Jej prace nad strukturą i układem grobowców faraonów były przełomowe.

Po raz pierwszy pojechała do Egiptu w 1935 roku, większość czasu spędziła w grobowcach w Dolinach Królów i Królowych. Po powrocie rozpoczęła studia egiptologiczne w Instytucie Orientalnym na Uniwersytecie w Chicago. Tutaj studiowała także język hebrajski oraz język i kulturę starożytnego Egiptu. Jej studia zostały przerwane przez II wojnę światową – w czasie której służyła w Army Signal Corps, pracując jako kryptograf. Pisanie pracy magisterskiej wznowiła po wojnie, sformułowała w niej tezę na temat kosmologii Tekstów Piramid. Badania Elizabeth Thomas obejmowały szczegółową analizę grobowców Tutanchamona, Setiego I i Ramzesa VI. Thomas była również pionierką w dokumentowaniu inskrypcji i dekoracji grobowców, co pozwoliło na lepsze zrozumienie wierzeń i obyczajów starożytnych Egipcjan. Do jej zasług należy odkrycie grobowca Hatshepsut, chociaż potwierdzono to dopiero w 2007 roku dzięki badaniom DNA. Odkryła również grobowiec dzieci Ramzesa II. Była autorką wielu książek i artykułów naukowych, które do dziś stanowią podstawę wiedzy na temat starożytnych egipskich praktyk pogrzebowych.

Salima Ikram – badaczka mumii zwierząt

Salima Ikram to współczesna egiptolożka. Pochodzi z Pakistanu. Egiptologię i archeologię studiowała w USA, uzyskała tytuł licencjata w dziedzinie archeologii i historii klasycznej oraz bliskowschodniej. Studia kontynuowała na Uniwersytecie w Cambridge, gdzie uzyskała stopień magistra, a następnie doktora egiptologii i muzealnictwa. Obecnie jest profesorem egiptologii na Amerykańskim Uniwersytecie w Kairze. Jej badania obejmują szeroki zakres tematów, od mumifikacji po dietę starożytnych Egipcjan. Jest również założycielką i kierowniczką projektu „Animal Mummy Project”, w ramach którego bada mumie zwierząt. Jej prace w Dolinie Królów przyczyniły się do lepszego zrozumienia roli zwierząt w życiu i wierzeniach starożytnych Egipcjan. Ikram jest również autorką wielu popularnonaukowych książek, które przybliżają tematykę starożytnego Egiptu.

Hanna Jenni – badaczka malowideł i inskrypcji

Prof. Hanna Jenni, egiptolożka ze Szwajcarii i jedna z najwybitniejszych współczesnych badaczek starożytnego Egiptu. Studiowała egiptologię, islamistykę i studia nad Starym Testamentem w Bazylei i Paryżu. Pracowała w Szwajcarskim Instytucie Egipskich Badań Architektonicznych i Starożytności w Kairze, a także jako wykładowca języków semickich na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Bazylei, egiptologii na Wydziale Filozofii i Historii Uniwersytetu w Bazylei oraz egiptologii na Uniwersytecie w Zurychu. Była zaangażowana w wiele projektów, m.in. projekt Swiss National Science Foundation „Sources on the History of the Nabataeans”, „Mission Siptah – Ramses X” czy „Sources on the History of the Phoenicians”. Obecnie pracuje w Szwajcarskim Instytucie Archeologii Egipskiej. Koncentruje się na badaniach nad grobowcami królewskimi i ich dekoracjami. Jej prace mają na celu zrozumienie symboliki i funkcji różnych elementów grobowców. Jest również zaangażowana w zachowanie i ochronę grobowców. Prowadzi m.in. prace nad konserwacją unikatowych malowideł i inskrypcji. Jej interdyscyplinarne podejście łączy archeologię, historię sztuki i konserwację.