Jesteś tutaj

14 lipca przypada rocznica wybuchu Rewolucji Francuskiej. Zdobycie i zburzenie Bastylii, do którego dopuścił się lud francuski, zapoczątkowało starcie, które na kartach historii zapisało się jako jedne z poważniejszych i bardziej krwawych wydarzeń na świecie.  

W latach 1370 – 1383, Karol V, ówczesny król Francji z dynastii Walezjuszów i jeden z dwóch inwestorów, zlecił zbudowanie zamku jako części systemu umocnień broniących miasta. Bastylia, z upływem czasu, straciła status twierdzy, stając się srogim więzieniem. Jej grube mury kojarzone były z przemocą i uciskiem stosowanym wobec tamtejszej ludności.

Francja na początku XVIII w. była bogatym i najbardziej zaludnionym krajem na kontynencie europejskim. Liczba jego mieszkańców sięgała blisko 25 milionów, a sam Paryż liczył ok. 600 tysięcy osób. Od czasów Ludwika XIV obowiązywała władza monarsza, która czyniła z Paryża centralny ośrodek polityczny kraju.

Pomimo bogato uzbrojonej armii, rozwiniętej kultury oraz światowej renomy, w państwie panowały poważne nierówności. Duchowieństwo cieszyło się wysokimi przywilejami - do Kościoła należało ok. 10% wszystkich gruntów, ponadto czerpał dochody z dziesięcin i właściwie nie płacił podatków. Podobnie było ze szlachtą, mającą monopol na kariery w wojskowości. Stan trzeci, do którego zaliczało się ponad 90% ludności, cierpiał skrajny niedostatek. Chłopi nie posiadali prawa do własnej ziemi, a za jej dzierżawę byli zmuszeni oddawać nawet do 50% plonów.

Słaby autorytet panującego króla Ludwika XVI znacznie przyczynił się do rozwoju rewolucji. Król nie był w stanie samodzielnie zaniechać wrogich nastrojów narodowych. Zwołał zatem Stan Generalny, organ niepowoływany od 175 lat, w skład którego wchodzili przedstawiciele wszystkich trzech stanów. Obrady odbyły się 5 maja 1789 roku. Towarzyszyło im wiele sporów, a nawet zarzutów o stronniczość i nieuczciwość poszczególnych grup społecznych, bowiem wedle zwyczaju każda z nich prowadziła osobne zgrupowanie. Przedstawiciele stanu trzeciego okrzyknęli się wówczas Zgromadzeniem Narodowym, które żąda wspólnych obrad, sprawiedliwego traktowania i równego traktowania ich głosu. 

9 lipca Zgromadzenie Narodowe przekształciło się w Zgromadzenie Konstytucyjne (Konstytuantę), którego zadanie miało polegać na opracowaniu nowego ustroju państwa oraz spisaniu konstytucji. Pięć dni później paryżanie, zbuntowani przeciwko władzy monarszej i wtargnęli do więziennej Bastylii. Przejęli uzbrojenie i amunicję, siedmiu przebywających w niej więźniów wypuścili na wolność, a samą budowlę zburzyli w kilku następnych dniach. Ten incydent stał się symbolicznym początkiem rewolucji francuskiej. 

Bojowe nastroje szybko ogarnęły cały kraj. Urzędników królewskich wypędzano z miast, chłopi napadali na dwory i klasztory. Ludźmi kierowała wielka agresja i wzajemna nienawiść, która wzbierała na przestrzeni długich "chudych" lat. Dla ostudzenia burzliwej atmosfery, Zgromadzenie Konstytucyjne zadecydowało o zniesieniu przywilejów podatkowych szlachty (duchowni sami zrezygnowali z dziesięcin) oraz opublikowaniu Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, dokumentu gwarantującego wolność jednostki i równość obywatela wobec prawa. 

3 września 1791 r. Konstytuanta uchwaliła konstytucję, na mocy której Francja stała się monarchią konstytucyjną, opartą na trójpodziale władzy. W wyniku rewolucji raz na zawsze zlikwidowano ustrój feudalny, a Francja stała się republiką. Wszyscy obywatele otrzymali gwarancję równości wobec prawa, zaczęto również poważnie podchodzić do kwestii oświaty czy opieki społecznej.

Dzisiaj 14 lipca jest we Francji hucznie obchodzonym świętem narodowym. Jest to dzień świętowania wolności, demokracji i praw człowieka.

 

Tekst sporządzono na podstawie:

https://twojahistoria.pl/encyklopedia/kalendarium/co-sie-zdarzylo-14-lipca/

https://zpe.gov.pl/a/pozegnanie-z-monarchia-przyczyny-wielkiej-rewolucji-francuskiej/DMrhLrazS

https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1105724,Bastylia-–-znienawidzony-symbol-absolutyzmu

https://www.focus.pl/artykul/rewolucja-francuska-dlaczego-wybuchla-i-jakie-zmiany-przyniosla

Tablica z postanowieniami Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela