Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Zakończyła się najważniejsza i najtrudniejsza część misji NASA OSIRS-Rex. W czwartek 28 października (2020) zespół zarządzający wydał zdalne polecenie statkowi kosmicznemu znajdującemu się ponad 300 milionów kilometrów od Ziemi, na planetoidzie Bennu. Kapsuła zwana SRC (Sample Return Capsule) jest już w pełni naładowana próbkami z planetoidy i mogła wreszcie zostać zamknięta. Czas na powrót na Ziemię.

OSIRIS-REx to skrót od Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer, czyli: Pochodzenie, Widmowa Interpretacja, Identyfikacja Zasobów, Bezpieczeństwo, Eksplorator Regolitu. Za tą długą nazwą kryje się jedna z najciekawszych misji kosmicznych ostatnich lat – bezzałogowa misja sondy kosmicznej, której celem jest planetoida (101955) Bennu, jedna z planetoid grupy Apolla, której orbita przecina się z orbitą ziemską.

Szanse na zderzenie Bennu z naszą planetą w ciągu najbliższych 200 lat są obliczane na 0,037 procenta. Jest to jednak na tyle zauważalna szansa, że NASA postanowiło dokładnie zbadać ten obiekt i sprawdzić, czy jest w stanie zmienić jego trajektorię. Najważniejszym zadaniem trwającej od 2016 roku misji OSIRIS-REx jest jednak pobranie próbek z Bennu i dostarczenie ich na Ziemię. To zadanie przekroczyło właśnie kolejny kamień milowy.

– To osiągnięcie misji OSIRIS-Rex wniosło jeszcze wyżej nasze przekonania o tym, czego możemy dokonać wspólnie – jako zespół, ponad narodami, łącząc siły przemysłu, akademii i międzynarodowych partnerów – powiedział administrator NASA Jim Bridenstine. – Zróżnicowany i pełen talentów zespół NASA, składający się z ekspertów wielu różnych dziedzin jest na najlepszej drodze, by wzbogacić naszą wiedzę i naszą kolekcję próbek z kosmosu. Te próbki mogą zmienić to, co myślimy o wszechświecie i o nas w nim – a to jest najważniejsze zadanie NASA.

Proces napełniania kapsuły był sterowany z Ziemi i wymagał niezwykle intensywnej i skorelowanej pracy dużego zespołu specjalistów. Biorąc pod uwagę odległość – około 330 milionów kilometrów od Ziemi – każdy sygnał, zanim dotarł do lub z Bennu, podróżował przez 18 i pół minuty. Z tego względu zakładano, że proces napełniania pojazdu próbkami będzie wymagał co najmniej kilku podejść i prób. Szczęśliwie jednak przedsięwzięcie powiodło się już za pierwszym razem.

Wieczorem 27 października specjalne ramię umieściło ładunek w kapsule. Kolejnego dnia trwała weryfikacja, czy jest on ulokowany prawidłowo I bezpieczny. Dopiero kiedy zespół NASA przekonał się, że wszystko jest w porządku, rozpoczęło się zamykanie kapsuły. Wieczorem 28 października zakończyło się zamykanie kapsuły. Próbki są spakowane, bezpieczne i czekają na powrót na Ziemię.

Cała procedura była pierwotnie planowana na początek listopada, ale zespół NASA już teraz zobaczył na zdjęciach przesyłanych przez sondę, że „zbieracz” jest przepełniony materiałem ważącym ponad 2 uncje (ok. 60 gramów) i zaczyna się przesypywać. Teraz próbki są już bezpiecznie zamknięte w SRC.

Zespół OSIRIS-REx skupić się musi teraz na kolejnej fazie misji – drodze powrotnej na Ziemię. Pierwsze okienko startowe nastąpi w marcu 2021 roku i do tego czasu sonda musi być gotowa. Jeżeli start się powiedzie, spodziewamy się powrotu OSIRIS-REx na Ziemię w okolicach 24 września 2023 roku.

Misja OSIRIS-REx, część misji NASA New Frontiers („Nowe granice”) to wspólne dzieło NASA i takich przedsiębiorstwo kosmicznych jak Goddard, Lockheed Martin i KinetX Aerospace. Misja trwa już od 2016 roku, ale jej kluczowy moment nastąpił właśnie teraz. Międzynarodowy zespół naukowców pracował na zmianę bez przerwy przez kilka dni, żeby doprowadzić ten etap do końca.

Opracowano na podstawie źródeł NASA

Więcej informacji na temat misji: https://www.nasa.gov/osiris-rex, https://www.asteroidmission.org