Ponad połowa największych jezior i zbiorników na świecie traci wodę
Naukowcy odkryli, że ponad połowa największych jezior i zbiorników na świecie zawiera obecnie mniej wody niż trzy dekady temu, a winne temu są w dużej mierze ocieplający się klimat i zużycie wody przez ludzi.
Jeziora i zbiorniki wodne przechowują 87% słodkiej wody w stanie ciekłym na powierzchni Ziemi. Niemniej nowe badania wykorzystujące obserwacje satelitarne wraz z danymi klimatycznymi i modelowaniem pokazują, że 53% największych jezior i zbiorników na Ziemi przechowuje obecnie znacznie mniej wody niż w 1992 r. Całkowitą ilość utraconej wody szacuje się na 602,3 km sześcienne, co odpowiada objętości siedemnastu Lake Meads, które jest największym zbiornikiem wodnym w USA.
Tylko około jedna czwarta jezior i zbiorników magazynuje obecnie więcej wody niż w 1992 r. Naukowcy odkryli również, że jedna czwarta światowej populacji żyje w basenach wysychających jezior.
Poprzednie badania zwykle pokazują, że suche regiony stają się coraz bardziej suche, a mokre regiony coraz bardziej wilgotne, ponieważ skutki zmian klimatu stają się bardziej widoczne. Niemniej nowe badanie, opublikowane 18 maja w czasopiśmie Science wykazało, że jeziora wysychają zarówno w wilgotnych tropikach, jak i w suchych regionach.
„Sugeruje to, że trend wysuszania zbiorników wodnych na całym świecie jest bardziej rozległy, niż wcześniej sądzono” – twierdzi główny autor badania, Fangfang Yao, badacz klimatu z University of Virginia.
Yao komentuje, że motywacją do przeprowadzenia badania był kryzys Jeziora Aralskiego w Azji Środkowej, które było czwartym co do wielkości jeziorem na świecie, zanim w latach 60. zaczęło wysychać. W 2014 roku NASA opublikowała zdjęcie satelitarne pokazujące, że wschodnia część południowego Morza Aralskiego całkowicie zniknęła.
Mniej wody w jeziorach oznacza, że jest jej mniej do spożycia przez ludzi – od nawadniania i zastosowań przemysłowych po domowe zaopatrzenie w wodę pitną – a niski poziom może zakłócać produkcję energii wodnej. Cierpią również ekosystemy jezior, a populacje ryb i migrujące ptaki są zagrożone, gdy poziom wody jest niski. A kiedy słodkie jeziora wysychają, nowo odsłonięte dno jeziora może stać się źródłem toksycznych burz piaskowych, które degradują pobliską glebę i powodują problemy zdrowotne.
Naukowcy wykorzystali model statystyczny do ustalenia głównych przyczyn utraty wody w jeziorach i zbiornikach. Ocieplenie klimatu i konsumpcja przez ludzi były głównymi czynnikami powodującymi utratę wody z jezior, podczas gdy sedymentacja – gromadzenie się gruzu – była największym czynnikiem powodującym utratę wody w zbiornikach.
To, czy jeziora na Ziemi będą nadal wysychać, zależy od złożonej interakcji różnych czynników. To nowe badanie może dać nam wyobrażenie o tym, co może się wydarzyć w różnych okolicznościach.
Na przykład zbiorniki, które zyskały wodę, były zwykle nowo wybudowane, podczas gdy starsze zbiorniki były bardziej dotknięte sedymentacją - co sugeruje, że te zyski w magazynowaniu wody mogą być krótkotrwałe. Jeziora, które zyskały wodę, znajdują się głównie w regionach o niskiej populacji, takich jak północne Great Plains (Wielkie Równiny) w Ameryce Północnej, a naukowcy odkryli, że zyski były spowodowane głównie zwiększonymi opadami.
Yao twierdzi, że jeśli poziomy opadów pozostaną takie same, wpływ ocieplenia i zużycia wody przez ludzi może stać się problematyczny.
Badanie pokazuje również, że zmieniając sposób, w jaki zużywamy wodę, możemy częściowo odwrócić kurczenie się jeziora. Na przykład jezioro Sevan w Armenii zyskało wodę po tym, jak rząd uchwalił przepisy mające na celu odnowienie jeziora i oszczędzanie wody w 2000 roku. „Jeśli podejmiemy drobne działania w celu ratowania zbiorników wodnych, na które silnie wpływa działalność człowieka, to można je uratować” – podsumowuje Yao.
Opracowano na podstawie: Over half of the world's largest lakes and reservoirs are losing water
