Planeta Ziemia 2023
Mijający rok 2023 nie był zbyt łaskawy dla naszej planety. Przedstawiamy kilka wybranych informacji z zakresu klimatologii, meteorologii i geologii.
Rekordowo niski poziom lodu morskiego Antarktyki
W lutym 2023 roku pokrywa lodowa wód wokół bieguna południowego stanowiła tylko 66 procent zwykłej pokrywy lodowej w tym okresie roku (na południowej półkuli jest wtedy szczyt lata). Pomiary satelitarne prowadzone są od 1979 roku a ostatni rekord miał miejsce w roku 2017.
Więcej: https://www.space.com/antarctic-sea-ice-record-low-february-2023
Najgorętsze lato w historii pomiarów
W historii pomiarów globalnych temperatury, czyli od 1880, tegoroczny czerwiec, lipiec i sierpień stanowiły wspólnie najgorętsze lato na półkuli północnej i najcieplejszą zimę na półkuli południowej. Jak podaje amerykańska National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), średnia globalna temperatura przekroczyła o 1,15 stopnia Celsjusza średnią dwudziestowieczną, wynoszącą 15,6 stopnia. Oznacza to pobicie ubiegłorocznego rekordu aż o 0,24 C. W sierpniu temperatura była rekordowa dla Afryki, Azji, Północnej i Południowej Ameryki, ale dla Europy i Oceanii – stanowiła drugi najwyższy wynik w historii. Sierpień był tej piątym kolejnym miesiącem rekordowej temperatury oceanów.
Jednym z efektów tego stanu rzeczy były wybuchające pożary, z których największy spowodował potworne spustoszenie na Hawajach.
Więcej: https://www.noaa.gov/news/world-just-sweltered-through-its-hottest-august-on-record
Kolejnym rekordowym miesiącem według danych NOAA był listopad.
Trzęsienie ziemi w Turcji
6 lutego miało miejsce najsilniejsze i najpoważniejsze w rezultatach trzęsienie ziemi. Jego epicentrum znajdowało się 33 km od tureckiego miasta Gaziantep, a jego magnituda wyniosła 7,8. Turcja znajduje się na zbiegu trzech płyt tektonicznych – afrykańskiej, arabskiej i anatolskiej – i to właśnie interakcja między nimi doprowadziła do potężnego trzęsienia. W tym samym roku wydarzyło się jeszcze 18 trzęsień ziemi, których magnituda przekraczała 7, większość w Oceanii i na Archipelagu Malajskim, żadne nie było jednak tak tragiczne w skutkach.
Ograniczenie wycinki lasu amazońskiego
Pośród 10 osobowości nauki magazynu „Nature” autorzy przedstawili postać, której postawa może budzić w nas pewne nadzieje. Na początku 2023 roku ministrem środowiska w nowym rządzie Brazylii została Marina Silva, która od razu zapowiedziała, że jednym z najważniejszych zadań, jakie przed sobą stawia jest ograniczenie wycinki lasu amazońskiego. Amazonia, jako największy na świecie kompleks leśny, odgrywa istotną rolę w globalnej strukturze klimatu. Niestety, od lat jest eksploatowana przez wycinkę drzew – legalną i nielegalną – pod uprawy rolnicze. Marina Silva podjęła starania o ograniczenie tego procederu i już po pół roku pracy poinformowała, że deforestacja została ograniczona o 43 procent.
Więcej: https://www.nature.com/articles/d41586-023-03921-7
Nowy ląd
Przykładem zmian, które nie niosą ze sobą tragedii ani złowrogiej zapowiedzi katastrofy jest pojawienie się na mapach nowej wyspy. U wybrzeży japońskiej wyspy Iwo Jima na początku listopada rozpoczęła się trwająca kilkanaście dni erupcja podwodnego wulkanu. Mniej więcej dziesiątego dnia erupcji materiał wyrzucany z wulkanu zaczął już wystawać ponad powierzchnię wody, tworząc stopniowo niewielką wyspę. Kiedy erupcja się zakończyła, wyspa w najwyższym punkcie mierzyła ponad 20 metrów. Japonia wzbogaciła się więc o kolejną wyspę.
Niestety, zdaniem Japońskiej Agencji Meteorologicznej, nienazwana jeszcze wyspa może okazać się bytem nietrwałym. Normalne w takich okolicznościach po wypiętrzeniu jest lekkie opadanie, a na dodatek wyspa powstała z kruchego, podatnego na ścieranie przez wodę materiału. Jeżeli lawa wulkaniczna nie utrwali jej powierzchni, za kilka lat trzeba będzie usunąć ją ponownie z map.
Więcej: https://www.popularmechanics.com/science/environment/a45793868/new-island-in-japan/
