Najstarsze ślady życia na lądzie wesprą misję marsjańską
W górach liczących sobie 3,48 miliarda lat w regionie Pilbara w Australii Zachodniej odkryto skamieniałe ślady bardzo wczesnego, najstarszego jak dotąd życia na lądzie. Odkryto je w osadach będących pozostałością po źródłach termalnych. Najstarsze jak dotąd ślady życia znalezione w Afryce Południowej liczyły 2,7–2,9 miliarda lat. To odkrycie może okazać się pomocne w poszukiwaniu śladów życia na Marsie.
– Nasze fascynujące odkrycie nie tylko przesuwa granicę najstarszego znaleziska za granicę 3 miliardów lat, ale przynosi dowód, że życie zamieszkiwało ląd o ponad pół miliarda lat wcześniej niż przypuszczaliśmy – mówi Tara Djokic, doktorantka na Uniwersytecie Nowej Południowej Walii w Sydney (UNSW) i pierwsza autorka publikacji informującej o znalezisku. – Może to być argument na rzecz koncepcji, która zakłada powstanie życia w gorących źródłach, w słodkiej lądowej wodzie, a nie – jak w szerzej dyskutowanej koncepcji – w oceanie, z którego dopiero przeniosło się na ląd.
Nie znamy okoliczności powstania życia na Ziemi, a naukowcy rozważają przede wszystkim dwie hipotezy (oprócz panspermii i przeniesienia życia z Kosmosu). Jedna zakłada, że życie powstało głęboko w morzu, w kominie hydrotermalnym. Druga, darwinowska koncepcja „ciepłej małej sadzawki”, rozpoczyna biohistorię na lądzie, w korzystnym dla tego środowisku źródeł termalnych.
– Odkrycie potencjalnych znaków życia w prastarych źródłach termalnych Australii Zachodniej wprowadza geologiczną perspektywę, która może przeważyć na korzyść lądowej koncepcji – mówi dalej Djokic. – Nasze badania mają także znaczenie dla poszukiwań śladów życia na Marsie, ponieważ Czerwona Planeta ma osady źródeł termalnych zbliżone wiekowo do formacji Dresser w regionie Pilbara. Columbia Hills, jedno z trzech potencjalnie najlepszych miejsc lądowania marsjańskiego łazika w 2020 roku, wykazuje cechy środowiska źródeł termalnych. Jeżeli w takich warunkach życie przetrwało na Ziemi, to jest prawdopodobne, że mogłoby przetrwać w źródłach termalnych także na Marsie.
Badania prowadzone przez Tarę Djokic wraz z prof. Martinem Van Kranendonkiem, Malcomem Walterem i Colinem Wardem z UNSW oraz prof. Kathleen Campbell z Uniwersytetu w Auckland zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Communications”. Autorzy przebadali wyjątkowo dobrze zachowanie osady sprzed około 3,5 miliarda lat, znalezione na obszarze formacji Dresser w kratonie Pilbara w Australii Zachodniej.
Uważają oni, że odnalezione osady powstały na lądzie, a nie w oceanie, jak dotąd uważano. Za dowód przyjmują odnaleziony tam gejzeryt – osad skalny, który powstaje z bliskich wrzeniu, bogatych w krzemionkę cieczy, które charakterystyczne są dla lądowego środowiska źródeł termalnych. Jak dotąd, najstarszy znaleziony gejzeryt znajdował się w skałach sprzed 400 milionów lat, mamy więc do czynienia z ogromnym skokiem.
W osadach źródeł termalnych w regionie Pilbara znaleziono też stromatolity, warstwowe struktury skalne wytworzone przez dawne mikroby. Są tam także inne dowody na istnienie wczesnego życia – skamieniałe mikrostromatolity, palisadowe tekstury drobnoustrojów i dobrze zachowane ślady baniek powietrznych, których powstanie warunkuje istnienie mikrożycia w danym środowisku.
– To pokazuje, jak zróżnicowane było życie w słodkiej wodzie, na lądzie, na bardzo wczesnym etapie historii Ziemi – mówi prof. Van Kranendonk, dyrektor Australijskiego Centrum Astrobiologii, który uczestniczył także w pracach zespołu, który we wrześniu 2016 roku odkrył na Grenlandii skamieniałe stromatolity sprzed 3,7 miliarda lat.
Australijskie Centrum Astrobiologii (ACA), założone w 2001 roku i będące częścią Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Sydney, jest także stowarzyszone z Instytutem Astrobiologii NASA. Prof. Van Kranendonk doradza NASA w kwestii ustalenia miejsca lądowania misji eksploracyjnej na Marsa w 2020 roku. Jego zdaniem badania w regionie kratonu Pilbara mogą być kluczowe w powodzeniu misji marsjańskiej.
Astrobiologia jest dość nową dziedziną badań, łączącą wiedzę z zakresu astronomii, biologii, geologii, paleontologii, fizyki i chemii. Zadaniem, które stawia przed sobą interdyscyplinarny zespół ACA, jest zrozumienie tego, co sprawia, że planety nadają się do zasiedlenia. Badają więc początki i ewolucję życia na Ziemi oraz towarzyszące jej okoliczności.
Źródło: artykuł Oldest evidence of life on land found in 3.48-billion-year-old Australian rocks na stronie Uniwersytetu Nowej Południowej Walii.
