Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Podręczniki opisują dobrze znane, mające historyczne ugruntowanie, nurty filozofii. Zdaje się, że ostrzeżenie Platona z dialogu Fajdros przed kulturą pisaną jest dzisiaj bardziej aktualne  niż kiedykolwiek (zwłaszcza w filozofii, która zapomniała o praktyce filozofowania, a skupiła się na uprawianiu historii myśli):

Ten wynalazek niepamięć w duszach ludzkich posieje, bo człowiek, który się tego wyuczy, przestanie ćwiczyć pamięć; zaufa pismu i będzie sobie przypominał wszystko z zewnątrz, ze znaków obcych jego istocie, a nie z własnego wnętrza, z siebie samego. Więc to nie jest lekarstwo na pamięć, tylko środek na przypominanie sobie. Uczniom swoim dasz tylko pozór mądrości, a nie mądrość prawdziwą. Posiędą bowiem wielkie oczytanie bez nauki i będzie się im zdawało, że wiele umieją, a po większej części nie będą umieli nic i tylko obcować z nimi będzie trudno; to będą mędrcy z pozoru, a nie ludzie mądrzy naprawdę.

Ta myśl leży u podstaw filozofii Platona, o czym się zapomina – Dialogi miały charakter propedeutyki lub swoistej popularyzacji filozofii, jej przedsmaku. Prawdziwa filozofia Platońska miała charakter dynamiczny i dyskretyny. Nie była spisana na kartach, gdzie mogła tylko leżeć bezbronna w oderwaniu od filozofa. W Liście VII Platon wskazuje, jak dalece niedoskonały jest przekaz filozofii za pomocą pisma:

Gdybym miał to przeświadczenie, że sprawy te dadzą się w należyty sposób przedstawić w piśmie szerokiemu ogółowi albo też w ustnych naukach, czyż byłoby dla mnie piękniejsze zadanie w życiu od tego, ażeby pisać o tych tak zbawczych prawdach dla ludzi i ażeby wszystkim oświetlić istotną naturę rzeczy?

Tajne, zamknięte stowarzyszenia o charakterze inicjacyjnym od setek lat funkcjonowały w postaci alchemików, wolnomularzy, akademii platońskich czy pitagorejczyków, uprawiając w swoim zamkniętym gronie filozofię i naukę. Były to czasy kiedy nie mogliśmy mówić o tak mocnym podziale na świat nauki, duchowości i filozofii. Te sfery się ze sobą przenikały i były nierozdzielne. Taką formę żywej, niespisanej filozofii, przekazywanej w formie ścieżki inicjacyjnej nazywamy ezoteryzmem, a jej przejawy – ezoteryką.

Konferencja poświęcona kulturoznawczym, filozoficznym i historycznym badaniom nad ezoteryką i alchemią organizowana jest przez Instytut Filozofii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Wśród poruszanych tematów znajdą się m.in.: filozofia jako praktyka, filozofia jako ścieżka inicjacyjna, alchemia, wolnomularsto, rytuały i wierzenia ludowe, problematyka wiedzy tajemnej, spirytyzm, ezoteryka w kulturze masowej.

Gościem konferencji będzie dr Witold Sokała, adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych UJK, współpracownik Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas, specjalista w dziedzinie studiów strategicznych i bezpieczeństwa europejskiego. Współzałożyciel i redaktor internetowej LIBS.TV. Mason i masonolog, członek Międzynarodowego Mieszanego Zakonu Wolnomularskiego „Le Droit Humain” oraz Instytutu „Sztuka Królewska w Polsce”. Dr Sokała wygłosi referat pt. Wolnomularstwo – między alchemią a polityką. 

Wykład otwierający pt. Badania nad ezoteryką - kilka uwag metodologicznych i terminologicznych wygłosi dr hab. Mirosław Piróg, adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Mirosław Piróg – (ur. 1964) dr hab., adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Studiował fizykę teoretyczną i filozofię. Autor książki Psyche i symbol (Kraków 1999), Williama Jamesa filozofia doświadczenia religijnego (Katowice 2011), redaktor "Odcieni gnozy" (Katowice 2007), oraz licznych artykułów. W latach 1992–2003 współpracował z wybitnym antropologiem, twórcą antropologii religii, prof. Andrzejem Wiercińskim. Członek rady naukowej pisma „Hermaion” poświęconego badaniu ezoterycznych tradycji Zachodu (Warszawa). Członek redakcji pisma „ALBO albo. Problemy psychologii i kultury” (Warszawa). Członek Polskiego Stowarzyszenia Badań nad Zachodnim Ezoteryzmem (Kraków). Prezes Stowarzyszenia Rozwoju Myśli Filozoficznej „Eudaimonia” (Katowice). Od lat prowadzi wykłady publiczne ukazujące powiązania pomiędzy współczesną nauką a starożytnymi tradycjami mądrościowymi. Jego zainteresowania naukowe to psychologia głębi C.G. Junga i jej implikacje filozoficzno-kulturowe, antropologia i filozofia religii.

Więcej informacji o konferencji można znaleźć na stronie: www.facebook.com/zapomnianefilozofie