Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Przedstawiamy wydarzenia astronomiczne czekające nas w najbliższych dwunastu miesiącach, a także dni świąteczne. Wszystkie momenty podawane są w czasie urzędowym w Polsce (gdy obowiązuje czas letni to w letnim, gdy zimowy – to w zimowym).

Astronomia związana jest z kalendarzem, zatem od niego zaczniemy. Rok 2016 jest rokiem przestępnym, czyli będzie liczył sobie 366 dni, miesiąc luty będzie miał zatem 29 dni. Dlaczego luty? Otóż w kalendarzu rzymskim rok rozpoczynał się 1 marca, więc w latach przestępnych dodawano jeden dzień na koniec roku, czyli na końcu lutego i tak zostało do chwili obecnej. W rachubie ciągłej dni, stosowanej w astronomii, noszącej nazwę daty juliańskiej, rok 2016 rozpoczął się liczbą JD 24573888,5. 

Dni świąteczne:
01.01. Nowy Rok – piątek,                
06.01. Trzech Króli – środa,
27.03. Wielkanoc – niedziela,            
01.05. Święto Pracy – niedziela,
03.05. Święto Narodowe 3 Maja – wtorek,    
15.05. Zielone Świątki – niedziela,
26.05. Boże Ciało – czwartek,            
15.08. Wniebowzięcie NMP – poniedziałek,
01.11. Wszystkich Świętych – wtorek,        
11.11. Święto Niepodległości – piątek,
25.12. Boże Narodzenie – niedziela.

Początki astronomicznych pór roku:
Wiosna – Słońce wstępuje w znak Barana – 20 marca godz. 5.30,
Lato – Słońce wstępuje w znak Raka – 21 czerwca godz. 0.34,
Jesień – Słońce wstępuje w znak Wagi – 22 września godz. 16.21,
Zima – Słońce wstępuje w znak Koziorożca – 21 grudnia godz. 11.44.

3 stycznia Ziemia znajdowała się w peryhelium (najmniejszej odległości od Słońca – 147,1 mln km), aphelium (największa odległość od Słońca – 152,1 mln km) przypadnie 4 lipca.

Zmiany czasu:
- 27 marca wprowadzamy czas letni – wschodnioeuropejski (CWE, CEST),
- 30 października wprowadzamy czas zimowy – środkowoeuropejski (CSE, CET).

Największe w roku zbliżenie Księżyca do Ziemi, na odległość 356 515 km, będzie miało miejsce 14 listopada. Do największego oddalenia Księżyca od Ziemi, na odległość 406 561 km, dojdzie 27 listopada.

Zaćmienia i przejścia planet:
- całkowite zaćmienie Słońca, w Europie niewidoczne, 9 marca, faza maksymalna o godz. 2.57,
- obrączkowe zaćmienie Słońca, w Europie niewidoczne, 1 września, faza maksymalna o godz. 11.07,
- zaćmień Księżyca nie będzie, będą wprawdzie dwa półcieniowe, niezauważalne, ale nie są one zaliczane do zaćmień klasycznych (23 marca oraz 16 września),
- przejście (tranzyt) Merkurego przed tarczą Słońca, bardzo ciekawe zjawisko, widoczne u nas 9 maja. Najmniejsza odległość środków tarcz o godz. 16.57.

Uwaga! Nie kierujemy na Słońce żadnych przyrządów optycznych, takich jak lornetki czy teleskopy, bez odpowiedniego zabezpieczenia tj. filtrów obiektywowych. Nie spoglądamy na Słońce bezpośrednio!

Główne roje meteorów:
- Kwadrantydy – maksimum 4 stycznia, związane z kometą Kozik-Peltier, prędkość 40 km/s,
- Lirydy – maksimum 22 kwietnia, związane z kometą Thatcher, prędkość 50 km/s,
- eta-Akwarydy – maksimum 6 maja, związane z kometą Halley, prędkość 65 km/s,
- Perseidy – maksimum 12 sierpnia, związane z kometą Swift-Tuttle, prędkość 60 km/s,
- Orionidy – maksimum 21 października, związane z kometą Halley, prędkość 65 km/s,
- Leonidy – maksimum 17 listopada, związane z kometą Tempel-Tuttle, prędkość 70 km/s,
- Geminidy – maksimum 14 grudnia, prędkość 35 km/s.

Bliskie koniunkcje i maksymalne elongacje planet:
9 stycznia – bliska koniunkcja Wenus z Saturnem; przed świtem 0,1° od siebie,
7 luty – Merkury w maksymalnej elongacji zachodniej, 26° od Słońca,
18 kwietnia – Merkury w maksymalnej elongacji wschodniej, 20° od Słońca,
5 czerwca – Merkury w maksymalnej elongacji zachodniej, 24° od Słońca,
16 sierpnia – Merkury w maksymalnej elongacji wschodniej, 27° od Słońca,
28 września – Merkury w maksymalnej elongacji zachodniej, 18° od Słońca,
11 października – bliska koniunkcja Merkurego z Jowiszem; przed świtem 0,9° od siebie,
11 grudnia – Merkury w maksymalnej elongacji wschodniej, 21° od Słońca.

Życzmy sobie bezchmurnych nocy i udanych obserwacji!