Badania w Kanionie Colca
Polskie Wyprawy Naukowe do Peru odbywają się od 2003 roku (pracownicy Uniwersytetu Śląskiego uczestniczą w nich od 2006 roku) pod kierunkiem prof. dr. hab. inż. Andrzeja Paulo z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie
Każdorazowo w wyprawach uczestniczy od 10 do 15 naukowców specjalizujących się w różnych dziedzinach nauki, z wielu polskich instytucji naukowych. Dotychczas reprezentowane były: geologia (w tym: wulkanologia, geologia złóż, tektonika i geologia strukturalna, petrologia, mineralogia, hydrogeologia), geoturystyka, geomorfologia, archeologia, biologia, medycyna oraz geofizyka.
Nadrzędnym celem prowadzonych badań jest stworzenie podwaliny naukowej pod przyszły Park Narodowy Kanion Colca i Dolina Wulkanów w południowym Peru. Projekt ten znalazł się w gronie 40 programów naukowych, wyłonionych w drodze konkursu na najwybitniejsze osiągnięcia nauki polskiej w ramach projektu współfinansowanego przez Unię Europejską „Cudze chwalicie, swego nie znacie – promocja osiągnięć nauki polskiej”.
Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego tworzą tzw. grupę tektoniczną, której inicjatorem i kierownikiem jest dr hab. Jerzy Żaba z Katedry Geologii Podstawowej UŚ. W jej skład wchodzą również inni pracownicy Katedry – dr hab. Justyna Ciesielczuk i dr Krzysztof Gaidzik. Celem badań naukowców z Katowic jest poznanie strukturalnych założeń i tektonicznej ewolucji Kanionu Colca, a także określenie geodynamicznych uwarunkowań oraz relacji między budową i aktywnością tektoniczną tego obszaru a procesami wulkanicznymi i wynikającymi z nich zagrożeniami środowiska (erupcje wulkanów, przemieszczenia i deformacje gruntu związane z aktywnością uskoków, trzęsienia ziemi, osuwiska, lawiny błotne itp.). Szczegółową analizą strukturalną objęto formy wulkaniczne i tektoniczne (fałdy, nasunięcia, uskoki, spękania itp.) występujące w rejonach: dolina rzeki Colca między Chivay a Pinchollo, dolina rzeki Huambo od wysokości około 4300 m n.p.m. do jej ujścia w rejonie miejscowości Canco: 1300 m n.p.m., Kanion Colca w rejonie Cabanaconde oraz Dolina Wulkanów od Orcopampy do Ayo.
Naukowcy z Wydziału Nauk o Ziemi UŚ realizują następujące projekty badawcze: (1) Tektoniczne uwarunkowania wulkanizmu oraz pozycji strukturalnej i rozwoju Kanionu Colca, Peru, (2) Analiza mineralizacji pierwotnej i wtórnej law wulkanicznych, (3) Zagrożenia osuwiskami związane z aktywnością tektoniczną w rejonie doliny Rio Colca, (4) Struktury tektoniczne warunkujące rozwój sieci rzecznej, (5) Waloryzacja dziedzictwa geologicznego w Dolinie Rio Huambo oraz Kanionu Colca, (6) Mineralizacja powierzchniowa wokół źródeł termalnych w dolinie Rio Colca i gejzeru Pinchollo, (7) Trawertyny w dolinie Huambo, (8) Mineralizacja wtórna w skałach wulkanicznych i osadowych, (9) Zmiany kontaktowe w skałach silikoklastycznych.
Podczas ostatniej wyprawy do Peru, która miała miejsce we wrześniu 2012 roku, grupa geologów z WNoZ UŚ prowadziła prace badawcze w okolicach miejscowości Huambo i Cabanaconde, na południe od Kanionu Colca oraz w rejonie Chivay, w dolinie rzeki Colca. Badania obejmowały zarówno zagadnienia geologii podstawowej, tektoniki, geologii strukturalnej, petrografii, jak również hydrogeologii. Do badań laboratoryjnych przywieziono kilkadziesiąt kilogramów próbek skał, gleb, jak również ponad 20 próbek wody ze źródeł termalnych, wód płynących oraz gejzeru. Próbki skalne posłużą do dalszych szczegółowych badań mezostrukturalnych oraz mikroskopowych, widocznych w obrazie płytek cienkich. Ponadto większość z nich jest przeznaczona również do mikroskopowych badań petrograficznych z użyciem takiego sprzętu, jak: polaryzacyjny mikroskop optyczny, mikroskop scanningowy SEM-EDS, dyfraktometr rentgenowski oraz mikrosonda elektronowa.
