Grób Machabeuszów odnaleziony?
Archeolodzy prowadzący prace w Horbat Ha-Gardi w Judei być może natrafili na grób Machabeuszów – kapłańskiej rodziny, która stanęła na czele żydowskiego powstania antysyryjskiego z II w. p.n.e. Główny inicjator insurekcji Matatiasz zapoczątkował dynastię Hasmoneuszów, która rządziła Judeą niezależnie lub pod zwierzchnictwem Rzymu w latach 147–37 p.n.e., czyli aż do wstąpienia na tron Heroda
Izraelscy archeolodzy wznowili ostatnio eksplorację tych terenów po prawie 150 latach. Wówczas toczyła się zażarta debata na temat tego, czy w tamtym rejonie może znajdować się mogiła rodziny, która w II stuleciu przed Chrystusem wyrwała Judeę spod panowania hellenistycznej dynastii Seleucydów. Machabeusze zbuntowali się przeciwko nim, kiedy zostały zakazane prawa i obrzędy żydowskie, a Druga Świątynia w Jerozolimie została zbezczeszczona (poprzez postawienie w niej ołtarza poświęconego Zeusowi Olimpijskiego). Pamiątką jej rekonsekracji jest żydowskie święto Chanuka. Według Talmudu aby oczyścić przybytek kapłani musieli wciąż palić święty olej, ale jego zapas wystarczyłby tylko na jedną noc. Tymczasem ilość oleju, jaką dysponowali kapłani, płonęła przez osiem dni – wystarczająco długo, aby zwycięscy Żydzi zdobyli więcej potrzebnego paliwa.
Według źródeł historycznych grób Machabeuszów był zbudowany z drobnego kamienia i zwieńczonym czymś na kształt piramidy. Żydowski dziejopis Józef Flawiusz pisał nawet, że był widoczny ze statków płynących po Morzu Śródziemnym, składał się z kolumn i aż siedmiu piramid. Archeolodzy odnaleźli grobowce w Horbat Ha-Gardi już na początku XIX wieku, ale dalsze wykopaliska prowadzone przez Francuza Charlesa Clemont-Ganneau w latach 80. tegoż stulecia ujawniły mozaiki z krzyżami w piętrowych komorach pochówkowych. Krzyże wskazywały na powstanie mogiły we wczesnym stadium chrześcijaństwa, ale nie wiadomo, kogo był to grób. Niemniej ówcześni adepci nauki Jezusa mogli wierzyć, że w tym miejscu istotnie zostali pochowani Machabeuszowie i wybudowali tam pomnik
Izraelski Służba Starożytności sfinansował nowe badania archeologiczne w Horbat Ha-Gardi, ale jeszcze wiele pracy wymagać będzie ustalenie, kiedy odkryte struktury zostały zbudowane i do czego służyły. Archeolog rządowy Amit Reem przyznał, że na obecnym etapie badań nie można datować niczego na okres wcześniejszy niż V wiek po Chrystusie. Na razie odsłonięto kamienne filary, dziedziniec przed grobem oraz kilka innych budynków. Reem ma nadzieję na odkrycie elementów, które pozwolą połączyć wykopaliska z Horbat Ha-Gardi z nekropolią Machabeuszów.
Na podstawie artykułów: „In Photos: Tomb of the Maccabees Possibly Found” na portalu www.livescience.com (tam też zdjęcia z prac w Horbat Ha-Gardi) oraz „Odnaleziono miejsce spoczynku Machabeuszy?” na portalu www.kopalniawiedzy.pl.
