Dlaczego zęby mądrości pojawiają się tak późno?
Usunięcie zębów mądrości to rytuał przejścia dla wielu młodych osób. Dlaczego te zęby nie wychodzą w dzieciństwie tak, jak pozostałe?
Odpowiedź sprowadza się do rozwoju człowieka. W szczęce dziecka nie ma miejsca na pojawienie się zębów mądrości. Natomiast, gdy dziecko rośnie, poszerza się również jego szczęka, a co za tym idzie, jest więcej miejsca na pojawienie się zębów mądrości. Taka teza jest zgodna z badaniem opublikowanym w październiku 2021 r. w czasopiśmie Science Advances.
W obecnych czasach wiele ludzkich szczęk nie rośnie wystarczająco długo, aby zęby mądrości mogły wyjść bez problemu. I właśnie dlatego usuwanie zębów mądrości jest tak powszechne. Starożytni ludzie mieli dietę pełną orzechów, niegotowanych warzyw, dziczyzny i innych twardych pokarmów. Stosowanie takiej żywności w dzieciństwie rzeczywiście wydłuża szczękę, twierdzi Julia Boughner, antropolog z University of Saskatchewan College of Medicine w Kanadzie. Z racji, że ludzie w krajach uprzemysłowionych przestawili się na spożywanie bardziej miękkiej żywności, przestaliśmy maksymalizować nasz potencjał wzrostu szczęki.
Innym powodem, dla którego zęby mądrości pojawiają się w okresie wchodzenia w dorosłość jest to, że do tego czasu zwyczajnie nie są im potrzebne. Kiedy starożytni ludzie ścierali lub tracili zęby trzonowe, ich miejsce zajmowały zęby mądrości – trzeci zestaw zębów trzonowych. „Są one przeznaczone jako rodzaj wsparcia dla kogoś, kto mógł stracić ząb trzonowy” – przekonuje Steven Kupferman, chirurg jamy ustnej w Cedars Sinai w Los Angeles. Większość ludzi nie traci zębów trzonowych jako małe dzieci, dlatego zęby mądrości pojawiają się w późniejszym okresie życia.
Pierwszy zestaw stałych zębów trzonowych lub zębów w tylnej części jamy ustnej, które są przeznaczone do rozdrabniania pokarmu, pojawia się w wieku około 6 lat, kiedy dziecko zaczyna tracić tzw. mleczaki. Koło 12 roku życia pojawiają się drugie zęby trzonowe, które służą jako wsparcie dla 6-letnich trzonowców na wypadek, gdyby rozwinęły się u nich ubytki, twierdzi Kupferma. Trzecie zęby trzonowe, czyli zęby mądrości, pojawiają się w wieku od 17 do 21 lat.
W dzisiejszych czasach dentyści często usuwają zęby mądrości, ponieważ ich pojawienie się może być przyczyną bólu w zatłoczonej jamie ustnej. Nawet jeśli dana osoba nie odczuwa dyskomfortu, usunięcie zębów mądrości w młodym wieku dorosłym jest w stanie zapobiec późniejszym zdrowotnym problemom, jak infekcje dziąseł. Dentyści i chirurdzy jamy ustnej na ogół nie usuwają zębów mądrości jako środka zapobiegawczego po ukończeniu 27 roku życia, ponieważ wzrasta ryzyko powikłań, np. uszkodzenia pobliskich nerwów. Dopiero dokuczający ból prowadzi do decyzji o ich wyrwaniu.
Większość ludzi ma 32 zęby, w tym cztery zęby mądrości. Niektórzy mają mniej lub więcej, a inni mogą nie mieć żadnych dodatkowych, przekonuje Kupferman. Zdarzają się również osoby, które mają czwarty trzonowiec, który nazywa się „paramolar”. Występuje on za zębem mądrości. W jamie ustnej człowieka prawie nigdy nie ma wystarczającej ilości miejsca na paramolare, dlatego zawsze usuwa się je wraz z zębami mądrości.
Istnieją przypadki, kiedy nie ma potrzeby redukowania uzębienia. „Nawet dzisiaj, kiedy ludzie mają zęby wyciągane w celu wykonania aparatów ortodontycznych, często zachowują zęby mądrości, ponieważ jest dla nich wystarczająco dużo miejsca w jamie ustnej”, dodaje Kupferman.
Niestety utrzymanie zębów mądrości może prowadzić do poważnych problemów. Nie wszystkie z nich przebijają się przez dziąsła u nastolatków. Kiedy człowiek się starzeje, jego dziąsła się cofają, a zęby mądrości mogą prześwitywać. W takiej sytuacji przechodzą one przez dziąsła jedynie częściowo, co naraża je na próchnicę.
Opracowano na podstawie: www.livescience.com/why-wisdom-teeth-emerge-late
