Jesteś tutaj

Portret Marii Klementyny Sobieskiej (1702–1735) wykonany przez Martina van Meytensa, a następnie skopiowany przez E. Gilla. Dzieło znajduje się w zbiorach National Portrait Gallery w Londynie | fot. domena publiczna
26.05.2023

Kres czarnej legendy Marii Klementyny Sobieskiej

Kres czarnej legendzie Sobieskiej kładzie monografia pt. Maria Klementyna Sobieska, królowa i Służebnica Boża autorstwa prof. dr hab. Aleksandry Skrzypietz i dr. Stanisława Jujeczki (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2022). Po blisko trzech wiekach historycy...

Grafika porównująca temperatury wód powierzchniowych oceanów między majem 2022 a majem 2023 roku |  Image credit: ESA (Data source: NOAA)
24.05.2023

Coraz cieplejsza woda w oceanach

W obliczu zbliżającego się El Niño istnieją obawy, że wkrótce będziemy musieli stawić czoła jeszcze poważniejszym zjawiskom. Satelity Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) są wykorzystywane do dokładnego monitorowania modeli pogodowych, które prowadzą do El Niño, aby...

Artystyczna wizja atomów | fot. Rashevskymedia - Freepik.com
23.05.2023

Zagmatwana natura atomu

Ludzie od zawsze zastanawiali się, czy istnieją najmniejsze cząstki, z których składa się nasz świat. A jeśli istnieją – to czym są? Pytanie miało i ma zresztą do dzisiaj charakter filozoficzny. Słowo atom pochodzi z języka greckiego i oznacza coś niepodzielnego...

Kolorowy motyl na suchych kwiatach | <a href="https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/papilio-machaon-z-zywymi-kolorami_13901656.htm#query=motyl&position=1&from_view=search&track=sph">Obraz autorstwa wirestock</a> na Freepik
21.05.2023

100 milionów lat motyli

Motyle dzienne, piękne i kolorowe, to grupa motyli odróżniana od ciem dzięki tym właśnie cechom. W rzeczywistości wspólnie zalicza się je do jednego rodzaju motyli, przy czym nocne ćmy są w tym rodzaju starsze. Od jak dawna motyle dzienne (dalej po prostu: motyle)...

Kobieta odwrócona tyłem, na plecach niesie dziecko. Przed nią widać dużo roślinności
19.05.2023

Najpewniej Homo sapiens nie pochodzi z jednego miejsca

Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych, Republiki Południowej Afryki i Kanady opublikowali w czasopiśmie Nature wnioski ze wspólnie przeprowadzonych badań. Na podstawie zebranych danych stwierdzili, że przodkowie dzisiejszych ludzi nie pochodzili z jednego miejsca, lecz...

Zdjęcie Saturna wykonanych przez sondę Cassini 9 września 2007 roku | fot. NASA/JPL-Caltech/SSI/CICLOPS/Kevin M. Gill
19.05.2023

Nowy władca księżyców!

Przed tym odkryciem Saturn liczył 83 księżyce uznane przez Międzynarodową Unię Astronomiczną. Nowe satelity powiększyły grupę do pokaźnej liczby 145. Saturn stał się pierwszym znanym nam obiektem w kosmosie, wokół którego krąży ponad 100 księżyców.

Nowe księżyce...

Sumeryjski kontrakt spisany pismem klinowym (ok. 2600  p.n.e.) | fot. Louvre Museum, Public domain, via Wikimedia Commons
18.05.2023

Sztuczna inteligencja czyta pismo klinowe

Na południu Mezopotamii, pod koniec 4 tysiąclecia p.n.e., opracowano system pisma oparty na ideogramach, który początkowo służył do prowadzenia „ksiąg” rachunkowych. Teksty były pisane na glinie i zawierały imiona osobiste oraz listy towarów. Tak więc identyfikacja...

Złamany na pól papieros
12.05.2023

Czy codzienne palenie papierosów wpływa na kurczenie się mózgu?

Naukowcy odkryli już wcześniej, że ludzie, którzy palą papierosy, mają zwykle mniejsze mózgi pod względem objętości w porównaniu z osobami niepalącymi. Nie było jednak jasne, czy palenie powoduje kurczenie się mózgu, czy też osoby o mniejszych mózgach częściej zaczynają...

Wizualizacja lokalnego bąbla | Image credit: CfA, Leah Hustak (STScI)
11.05.2023

Znajdujemy się w centrum kosmicznego bąbla

12 stycznia 2023 roku w „Nature” ukazał się artykuł astronomów z Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian (CfA) i Space Telescope Science Institute (STScI), w którym naukowcy przedstawili swoje odkrycia związane z ewolucją gwiazd w sąsiedztwie Słońca oraz...

astronauta w kosmosie
10.05.2023

Czy smartfon wytrzyma w kosmosie?

Obecność ludzi w kosmosie wiąże się z licznymi wyzwaniami i nie chodzi wyłącznie o ekstremalne warunki, jakim poza ziemską atmosferą poddawany jest organizm człowieka. Promieniowanie słoneczne, próżnia, temperatura czy stan nieważkości wpływają również na sprzęt i...

Strony