Witamina D może zwiększać odporność na raka
Czy wiosenne słońce może sprawić, że nie zachorujemy na raka? Badacze ustalili, że odpowiedni poziom witaminy D pozwala rozwijać się zamieszkującej jelita bakterii Bacteroides fragilis, a ta ma wyraźny wpływ na zwiększenie odporności przeciwnowotworowej. Badania przeprowadzono jak dotąd na myszach, ale wiemy, że w naszych jelitach mieszka ta sama bakteria.
Naukowcy z National Cancer Institute (NCI) amerykańskiego National Institutes of Health (NIH) oraz duńskiego Uniwersytetu w Aalborgu odkryli, że witamina D sprzyja rozwojowi pewnego rodzaju bakterii jelitowych, a w rezultacie zwiększa odporność na choroby nowotworowe.
W artykule opublikowanym w czasopiśmie „Sciences” badacze donoszą o rezultatach swoich badań przeprowadzonych na myszach. Wynika z nich, że układ odpornościowy myszy, których dieta jest bogata w witaminę D znacznie skuteczniej przeciwstawia się chorobom nowotworowym niż układ odpornościowych tych zwierząt, które cierpią na jej niedobór. Również ich reakcja na immunoterapię jest znacznie lepsza. Taki sam efekt zaobserwowano wówczas, gdy w organizmie rosła ilość witaminy D za sprawą jej sztucznego utrzymywania bliżej potencjalnie zagrożonych komórek – to znaczy wtedy, gdy zastosowano edycję genów w celu usunięcia białka, które wiąże się z witaminą D we krwi i utrzymuje ją z dala od tkanek.
Naukowcy ustalili, że witamina D działa na komórki nabłonkowe w jelitach w taki sposób, że zwiększa się liczebność bakterii jelitowej zwanej Bacteroides fragilis. A to właśnie ta bakteria zapewniała myszom lepszą odporność na raka. Nawet sztucznie przeszczepiane zwierzętom, komórki nowotworowe nie były w stanie sforsować takiej blokady odpornościowej.
Wiele wcześniejszych badań sugerowało związek niedoboru witaminy D ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka, ale badania były niejednoznaczne. Teraz badacze potwierdzili, że za tą wysoką odpornością stoi Bacteroides fragilis. Dzieje się tak zarówno wtedy, gdy bakterie są „hodowane” w organizmie przez znaczącą dawkę witaminy D, jak i wówczas, gdy wszczepiane są wprost do organizmu. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy organizm cierpi na niedobór witaminy D – wówczas nawet przeszczepianie gotowych bakterii nie pomaga. Związek między rozwojem bakterii karmionej witaminą D, a odpornością na raka jelita jest więc wyraźny, chociaż badacze nie wiedzą jeszcze na czym on polega.
Wszystko to jednak na razie sprawdzone jest w badaniach na myszach. Wyniki są jednak obiecujące, ponieważ wiadomo, że bakteria Bacteroides fragilis występuje także w mikrobiomie człowieka. Aby jednak potwierdzić jej skuteczność, trzeba by przeprowadzić kolejne badania. Dobrze by było też ustalić, w jaki sposób właściwie ta bakteria jelitowa ogranicza możliwość rozwoju komórek rakowych.
Pierwsze analizy przeprowadzone przez autorów artykułu zdecydowanie zachęcają do podążania w tym kierunku. Badacze przeanalizowali dostępne dane o zdrowiu 1,5 miliona mieszkańców Danii. Związek między niższym poziomem witaminy D a wyższym ryzykiem zachorowania na raka jest w tych danych wyraźnie widoczny. Podobnie zaobserwowano, że osoby z wysokim poziomem witaminy D w organizmie, które zachorują na raka, lepiej reagują na leczenie oparte na systemie odpornościowym niż osoby charakteryzujące się niedoborem witaminy D.
Grupa badawcza z NCI planuje teraz poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jaki mechanizm sprawia, że witamina D wspiera „dobry mikrobiom” i jaka aktywność wyselekcjonowanej bakterii Bacteroides fragilis tak skutecznie wzmacniają odporność na nowotwory.
Przy okazji przypominają, że najlepszym sposobem na utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D jest przebywanie na słońcu, ale oczywiście rozsądnych warunkach:
– Odrobina światła słonecznego może pomóc naszemu organizmowi wytwarzać witaminę D, ale nie trzeba się opalać, aby przyspieszyć ten proces – opowiada dr Nisharnthi Duggan z brytyjskiego Cancer Research UK, instytucji finansującej opisane tu badania. – Większość mieszkańców Wielkiej Brytanii może wytworzyć wystarczającą ilość witaminy D, spędzając krótkie okresy czasu na letnim słońcu. Możemy również korzystać z witaminy D w naszej diecie i suplementach. Wiemy, że bezpieczne przebywanie na słońcu może zmniejszyć ryzyko raka, dlatego pamiętajcie, aby szukać cienia, zakrywać się i stosować kremy z filtrem przeciwsłonecznym, gdy słońce jest mocne.
Badania: Evangelos Giampazolias et al, Vitamin D regulates microbiome-dependent cancer immunity, Science (2024). DOI: 10.1126/science.adh7954. www.science.org/doi/10.1126/science.adh7954
Opracowano na podstawie artykułu Vitamin D alters mouse gut bacteria to give better cancer immunity opublikowanego na portalu AurekAlert!
