Prehistoryczny obraz świni znaleziono w jaskini w Indonezji
W jaskini na indonezyjskiej wyspie Celebes badacze odkryli jedno z najstarszych kiedykolwiek spotkanych malowideł naściennych, którym prehistoryczni ludzie zobrazowali otaczającą ich rzeczywistość. Malowidło pochodzi sprzed co najmniej 45 500 lat i przedstawia… świnię. Malowidła są na tyle precyzyjne, że bez trudno udało się ustalić, że jest to świnia wisajska, lokalnie występująca też współcześnie.
– Początki sztuki naściennej są znacznie wcześniejsze niż europejskie malowidła z epoki lodowcowej, jak już wcześniej przypuszczano – opowiada prof. Adam Brumm, archeolog z Griffith University w australijskim Brisbane. – Znamy ją z Azji, a może nawet jeszcze z Afryki, gdzie ewoluowały nasze gatunki.
Odkrycie, którego dokonał zespół dr Brumma przynosi kolejne dowody na potwierdzenie tej tezy. W jaskini na wyspie Celebes – jednej z największych wysp Indonezji, przez miejscowych nazywanej Sulawesi – znaleziono naścienny malunek najpierw jednej, a potem kilku kolejnych świń. W sumie są tam przedstawione co najmniej trzy lub cztery stworzenia, które tworzą nieokreśloną jeszcze scenę, być może konfrontacji. Postawą ciała przypominają malowidła z francuskiej Jaskini Chauveta sprzed około 30 tysięcy lat, dlatego badacze przypuszczają, że jego autorami są przedstawiciele Homo sapiens, a nie innego, pokrewnego gatunki, jak Homo floresiensis. Te malowidła są jednak najprawdopodobniej dużo starsze niż francuskie.
Malowidło datuje się na okres między 32 a 73,4 tysiące lat temu. Dużych rozmiarów świnia znajduje się na suficie niewielkiej jaskini, a w jej pobliżu, na suficie i ścianach, są jeszcze co najmniej dwa, gorzej zachowane zwierzęta tego samego gatunku. Namalowane są przy użyciu czerwonego lub ciemnoczerwonego i fioletowego pigmentu – minerału, którego badanie pozwala na bardziej szczegółowe datowanie.
Podobnie jak to już robiono w przypadku sceny polowania znalezionej w innej pobliskiej jaskini, szacunki wieku malowideł świń wykonano obliczając rozpad radioaktywnego uranu we fragmentach minerałów, których bardzo cienkie warstwy narastały na skałach pod i na malowidłami. Ta metoda poddawana była krytyce, ponieważ minerały najwyraźniej nie narastają warstwowo, stąd szacowany wiek określony jest z dużą rozpiętością.
Archeolodzy zakładają, że najstarsze malowidła w tym regionie mogły powstać między 60 a 70 tysięcy lat temu. Właśnie wtedy pierwsi przedstawiciele Homo sapiens osiedlili się w tych regionach, prawdopodobnie przynosząc już ze sobą tradycję malowideł naściennych. O tym, że jest ona tak stara może świadczyć powszechność występowania malowideł w izolowanych osiedlach na poszczególnych wyspach, takich jak Celebes. Mało prawdopodobne, by podobne techniki malarskie rozwinęły się niezależnie na każdej z nich.
Warto jednak podkreślić indywidualny wkład lokalnej społeczności w twórczość naścienną. O ile technika wydaje się powtarzalna – na innych wyspach, w Azji południowo-wschodniej i Australii, ale także w Europie południowej – to zwierzę, przedstawiane przez malunki, występuje lokalnie. Wygląda bowiem na to, że jest to świnia wisajska, endemiczne zwierzę, żyjące na kilku wyspach Indonezji. Co prawda, w dzisiejszych czasach nie żyje ona już na Celebes, ale to niestety naturalne, że zwiększenie zasięgu ludzkich osiedli i upraw wypiera kolejne gatunki. Wygląda więc na to, że malowidła dla prehistorycznych Homo sapiens nie były tylko elementem tradycji, ale fragmentem opowieści o świecie, który ich otacza.
Źródło badan: A Brumm et al. Oldest cave art found in Sulawesi. Science Advances. Published online January 13, 2021. doi: 10.1126/sciadv.abd4648.
Opracowano na podstawie: One of the oldest known cave paintings has been found in Indonesia opublikowanego na portalu Sciencenews.com
