Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Był synem bądź wychowankiem Rufina, kapłana, który w czasie prześladowań dioklecjańskich przechowywał księgi liturgiczne i Pisma Święte rzymskiego Kościoła. Według relacji już jako młodzieniec odznaczał się mądrością i cnotliwym usposobieniem. Znany był z miłosierdzia, szczególnie wobec pielgrzymów, których otaczał opieką, oferował im nocleg i wsparcie. W wieku trzydziestu lat został wyświęcony na diakona, następnie na prezbitera. Jego pobożność i gorliwa służba zjednała mu powszechny szacunek członków Kościoła w Rzymie. 31 stycznia 314 roku objął Stolicę Piotrową po papieżu Melchiadesie, posługę biskupa Rzymu pełnił bardzo długo, bo 21 lat.

Jego pontyfikat przypada na czas po ogłoszeniu edyktu mediolańskiego gwarantującego swobodę wyznania chrześcijanom – od 31 stycznia 314 do 31 grudnia 335 roku. W Liber Pontificalis (VII–VIII w.) i u Anastazego znajduje się o nim niewiele więcej niż spis darowizn udzielonych Kościołowi przez Konstantyna Wielkiego. Papież polecił rzymski dzień słońca (dies solis) jako Dzień Pański (pamiątka zmartwychwstania Chrystusa), a Konstantyn Wielki dekretem w 321 roku ogłosił niedzielę wolną od pracy.

Za jego pontyfikatu odbył się pierwszy sobór w Nicei, Sylwestra I reprezentowało na nim dwóch kapłanów – Klaudiusza i Wita oraz diakonów – Eugeniusza i Syrycjusza. Synod ten dotyczył herezji donatystów (ruchu kontestacyjnego z IV/V wieku, który działał w Kościele chrześcijańskim w prowincji Afryki północnej Cesarstwa Rzymskiego; zapoczątkowany przez biskupa Donata z Kartaginy w następstwie prześladowania chrześcijan za cesarza Dioklecjana (303–305 n.e.). W 412 roku donatyści zostali skazani na banicję przez cesarza Honoriusza, zanikli całkowicie w wyniku najazdu ariańskich Wandalów, a następnie muzułmańskich Arabów). W trakcie soboru ujednolicono datę obchodów Wielkanocy, ułożono wyznanie wiary jednoznacznie odrzucające ariańską naukę, kwestionującą boskość Chrystusa. Ustalono także normy kanoniczne, określające uprawnienia i sposób wybierania biskupów. Sylwester I dokonał także uroczystej konsekracji bazyliki św. Jana na Lateranie i św. Piotra na Watykanie, które zostały ufundowane przez Konstantyna Wielkiego, a to dało początek uroczystym konsekracjom podobnych budowli.

Wokół jego osoby krążyło wiele legend i mitów, np. o ochrzczeniu przez niego Konstantyna Wielkiego – władcę na łożu śmierci ochrzcił Euzebiusz z Nikomedii.

Zmarł 31 grudnia 355 roku, jego ciało złożono w Katakumbach św. Pryscylli, gdzie później powstała bazylika ku jego czci. Wspomnienie liturgiczne św. Sylwestra obchodzone jest od V wieku. Jest patronem Modeny. W ikonografii przedstawiany jest w stroju papieskim, w tiarze i w czerwonym płaszczu. Jego atrybutami są kościół, paliusz, tiara, księga, trzyramienny krzyż, wąż z książką, gałązka oliwna, muszla, smok u stóp i byk. Jest patronem zwierząt domowych.