Jesteś tutaj

Wirus HIV był jednym z największych zagrożeń medycznych przełomu tysiącleci. Chociaż opracowane terapie antyretrowirusowe pozwalają dziś zarażonym zdrowo żyć nieraz długie lata, to wciąż nie mamy sposobu na całkowite wyleczenie. Teraz pojawiła się nadzieja – genetycy odkryli element RNA odpowiedzialny za rozwój i rozmnażanie wirusa. Uśpienie lub eliminacja tego RNA będzie oznaczała trwałe usunięcie HIV, które nie będzie miało się czym żywić.

Dzięki technice sekwencjonowania DNA badaczom z University of California San Diego School of Medicine udało się zidentyfikować typ komórki odgrywający kluczową rolę w reprodukcji wirusa HIV. Jego „wyłączenie” lub usunięcie prowadzi do zniszczenia uśpionego wirusa.

– To bez wątpienia jedno z najważniejszych odkryć w prowadzonych od trzech dekad badań nad HIV – deklaruje dr Tariq Rana, profesor pediatrii i genetyki w  San Diego School of Medicine, mówiąc o swoim projekcie. – Ale to, co budzi nasz największy entuzjazm, dopiero przed nami. Modyfikując genetycznie niekodujące RNA, powstrzymujemy powrót wirusa HIV do limfocytów T i mikrogleju po zakończeniu leczenia antyretrowirusowego. Wyłania się w ten sposób potencjalny sposób leczenia, który może całkowicie wyeliminować wirusa HIV z organizmu.

HIV rozprzestrzenia się przez pewien konkretny płyn ustrojowy, a następnie atakuje układ odpornościowy i powstrzymuje organizm przed zwalczaniem nawet błahych infekcji. Nie powstrzymany, wirus prowadzi do  rozwoju zespołu nabytego niedoboru odporności, czyli AIDS.

Już od końca lat 80-tych przeciw HIV stosuje się terapię antyretorwirusową, która stopniowo ulepszana, coraz skuteczniej pozwala pacjentom na zdrowe życie. Taka droga terapii nie leczy jednak pacjentów, a tylko sprawia, że wirus jest nieaktywny. Przerwanie terapii sprawia, że wirus aktywuje się i szybko rozmnaża.

Dr Rana i jego współpracownicy w artykule opublikowanym 24 września (2019) w czasopiśmie „mBio” informują o pierwszej przeprowadzonej analizie ekspresji genów długiego niekodującego RNA (lncRNA – long noncoding RNA) w zafinfekowanych przez HIV makrofagach, czyli komórkach tkanki łącznej odpowiedzialnych między innymi za wywoływanie stanu zapalnego. To właśnie one stymulują układ odpornościowy do tego, żeby pozbywał się z organizmu niepożądanych obcych ciał. LncRNA, w przeciwieństwie do reszty RNA, nie zajmują się kodowaniem białek, a zamiast tego kontrolują to, które geny w komórce są aktywne, a które nie.

Zespół badaczy z University of California opisał, jka wybrane lncRNA, określane jako HIV-1 Enchanced LncRNA (HEAL) jest zawyżony u nosicieli wirusa HIV. Wygląda na to, że to właśnie HEAL reguluje geny w ten sposób, aby wirus HIV mógł się rozmnażać w komórkach układu odpornościowego, takich jak makrofagi, komórki mikrogleju i leukocyty T.

Praca interdyscyplinarnego zespołu w zakresie genetyki, biochemii badań nad komórkami potwierdziła, że uśpienie albo usunięcie HEAL za pomocą CRISPR-Cas powstrzymuje HIV przed ponownym rozwojem po zakończeniu kuracji antyretrowirusowej. Po etapie laboratoryjnym, kolejne testy będą wykonywane na zwierzętach. 

– Wyniki naszych badań potwierdzają, że HEAL odgrywa kluczową rolę w patogenezie HIV – konkluduje dr Rana. – Dalsze badania muszą jeszcze nam pokazać, jaki mechanizm kieruje ekspresją HEAL po zainfekowaniu danej osoby przez wirus. Jesteśmy jednak na dobrej drodze, by w końcu osiągnąć terapeutyczny cel.

Badania źródłowe: Ti-Chun Chao et al. The Long Noncoding RNA HEAL Regulates HIV-1 Replication through Epigenetic Regulation of the HIV-1 Promoter, mBio (2019). DOI: 10.1128/mBio.02016-19

Opracowano na podstawie artykułu Researchers isolate switch that kills inactive HIV, opublikowanego na portalu MedicalXpress.com. Treści dostarczone przez University of California in San Diego.

Komórka zarażona HIV. Źródło: National Institute of Allergy and Infectious Diseases - publikacja na podstawie zasad dostępności NIAID
Słowa kluczowe (tagi):