Co można uprawiać na Marsie?
Naukowcy z Wageningen University & Research Centre (Holandia) prowadzą badania i eksperymenty mające na celu wybranie odpowiednich roślin mogących rosnąć i owocować na gruncie marsjańskim oraz być pokarmem dla pierwszych osadników
W 2015 roku odbyła się premiera amerykańskiego filmu pt. Marsjanin. Jego akcja rozgrywa się w niedalekiej przyszłości i opisuje losy astronauty Marka Watneya. Po burzy piaskowej, która zmusza wszystkich członków jego załogi do ewakuacji, Watney uświadamia sobie, że został sam na Marsie z niewielkimi zapasami jedzenia i wody oraz bez łączności z Ziemią. NASA i pozostali członkowie załogi uważają go za martwego, więc nie może liczyć na ratunek. Mark jest mechanikiem i botanikiem misji. Wykorzystując swoją wiedzę, zdolności i pomysłowość rozpoczyna walkę o przetrwanie. Między innymi zakłada plantację ziemniaków. Film reprezentuje gatunek zwany fantastyką naukową, ale jak się okazuje, plantacje roślin na Marsie wcale nie muszą być aż tak nieprawdopodobne – wręcz przeciwnie, naukowcy już od dawna prowadzą badania nad znalezieniem takich roślin, które w warunkach Czerwonej Planety najbardziej nadawałyby się do uprawy.
Holenderscy naukowcy przygotowali glebę naśladującą grunt marsjański i uprawiali w niej różne rośliny. Eksperyment mający za zadanie sprawdzić, jak w marsjańskiej i księżycowej glebie poradzą sobie ziemskie rośliny, zakończył się sukcesem. Naukowcy byli w stanie wyhodować dziesięć różnych roślin. Podczas pierwszych zbiorów udało się zebrać plony z takich roślin, jak: pomidory, groch, żyto, rokieta (roślina z rodziny kapustowatych), rzodkiew i rzeżucha.
– Łączna biomasa uzyskana z gleby naśladującej Marsa nie różniła się istotnie o tej uzyskanej na kompoście doniczkowym, której użyliśmy jako grupy kontrolnej – mówi badacz dr Wieger Wamelink. Celem eksperymentów jest dostarczenie podstaw do uprawy roślin na Marsie i Księżycu, aby nakarmić pierwszych osadników.
Po pierwszym eksperymencie dokonano kilku ulepszeń. Użyto tac wypełnionych mieszanką imitującą glebę księżycową i marsjańską zamiast małych doniczek, a następnie dodano materiału organicznego (świeżo ściętej trawy). To rozwiązało problem z podlewaniem, jaki botanicy mieli w pierwszym eksperymencie, a także z dodawaniem nawozu do gleby. Nastąpił wzrost upraw na gruncie naśladującym glebę Księżyca. W pierwszym eksperymencie, w glebie księżycowej większość roślin wymarła. W kolejnej rundzie eksperymentów nastąpił ich rozkwit i naukowcy mogliby zebrać pierwsze plony.
Produkcja biomasy na glebie naśladującej Marsa była niższa niż w grupie kontrolnej na Ziemi, ale była to niewielka różnica, a spowodowana była przez jeden z zasobników, który wykazał mniejszy wzrost. To pokazuje, że ziemia imitująca Marsa ma wielki potencjał, gdy jest właściwie przygotowana i podlewana. Wzrost biomasy na glebie naśladującej Księżyc była mniejsza niż w obu pozostałych glebach o około połowę biomasy. Tylko szpinak wykazał wyjątkowo słabą produkcję biomasy.
Zebrane na marsjańskim gruncie warzywa na razie nie nadają się do spożycia – zawierają metale ciężkie, takie jak: ołów, arsen, rtęć, a także dużo żelaza. Dlatego uruchomiona została kampania crowdfundingowa*, mająca na celu uruchomienie trzeciej rundy eksperymentów. Ich zadaniem będzie zadbanie o bezpieczeństwo żywności. Eksperymenty powinny rozpocząć się w kwietniu 2016 roku. Wezmą w nich udział nowe rośliny, w tym ziemniaki i fasola. Jeśli uprawy okażą się wystarczająco bezpieczne do spożycia, fundatorzy zostaną zaproszeni na kolację, podczas której zostanie podany marsjański posiłek, składający się plonów zebranych podczas eksperymentu.
Eksperyment glebowy rozpoczął się w kwietniu 2015 roku. Finał zbiorów przypadł na październik 2015 roku. W eksperymencie użyto dziesięć różnych gatunków roślin uprawnych (pomidor, żyto, rzodkiewka, groch, por, szpinak, rokieta, rzeżucha, komosa ryżowa i szczypiorek). Wysiano je na tackach z glebą imitującą Marsa lub Księżyc i w ziemi doniczkowej z grupy kontrolnej. Rośliny hodowano w szklarni w warunkach stałej temperatury, wilgotności, światła i w atmosferze ziemskiej.
– To dlatego, że oczekujemy, że wzrost pierwszych upraw na Marsie i Księżycu odbywać się będzie w podziemnych pomieszczeniach, aby chronić rośliny przed wrogim środowiskiem, w tym promieniowaniem kosmicznym – powiedział Wamelink. Naukowcy z Wageningen University & Research Centre używali gleby dostarczonej przez NASA. Mars imitowała gleba pochodząca z wulkanu na Hawajach, a Księżyc – z pustyni Arizona.
Opracowano na podstawie:
First tomatoes, peas harvested on Mars, moon soil simulant
______________________
* Crowdfunding – forma finansowania różnego rodzaju projektów przez społeczność, która jest lub zostanie wokół tych projektów zorganizowana. Przedsięwzięcie jest w takim przypadku finansowane poprzez dużą liczbę drobnych, jednorazowych wpłat dokonywanych przez osoby zainteresowane projektem.
