120 tysięcy lat zlodowaceń w 2 minuty
Trzysta lat badań nad alpejskimi zlodowaceniami i epoka trwająca ponad 100 tysięcy lat – to zakres, który prezentuje dwuminutowy film, stworzony w pracowni Swiss National Supercomputing Center przez międzynarodowy zespół naukowców.
Ostatnie zlodowacenie przebiegało mniej więcej od 115 do 11 tysięcy lat temu. Poza globalnym obniżeniem tempratury jego działanie najlepiej widać w lokalnym występowaniu lądolodu w wielu miejscach na świecie – od Wenezueli, argentyńskiej Patagonii i północnoamerykańskiej zlodowacenia Wisconsin, po europejskie zlodowacenie alpejskie Würm i wiślańskie, zwane też północnopolskim lub bałtyckim. Temu ostatniemu lądolodowi zawdzięczamy między innymi pojezierze mazurskie, podobnie jak Amerykanie zawdzięczają swojemu zlodowaceniu Wielkie Jeziora i wodospad Niagara.
Jednym z najlepiej zbadanych przejawów ostatniego etapu pleistoceńskiej epoki lodowcowej (wracającej i cofającej się periodycznie przez ostatnie 2,5 miliona lat) jest Würm, czyli lądolód alpejski. A jednak, chociaż badania nad tym okresem w Alpach trwają już niemal 300 lat to badaczom wciąż brakuje danych, choćby tak podstawowych jak kompletna informacja o grubości i zasięgu lodu.
Żeby uzupełnić te braki badacze z Politechniki Federalnej w Zurychu, przy współpracy z naukowcami z innych uczelni przygotowali komputerową symulację, która stara się wypełniać braki na podstawie posiadanych informacji oraz metody opartej na specjalnym modelu Parallel Ice Sheet Model (PISM).
PISM to model zbudowany na podstawie badań Antarktyki i Grenlandii, wykorzystujący znane dane topograficzne lodowca i całego obszaru górskiego, a także fizyczne właściwości badanych skał, warunki klimatyczne i ciepło, które lokalnie wydobywa się z wnętrza Ziemi.
Obserwowany okres objął 120 tysięcy lat, a więc także czas poprzedzający i następujący po zlodowaceniu, aż po dzień dzisiejszy. Wyniki, których dostarczył model pokazują, że największy zasięg lądolód miał około 25 tysięcy lat temu, po czym stopniowo zaczął się zmniejszać. Co ciekawe, w przypadku zlodowacenia północnopolskiego ekstremum zasięgu jest o około 10 tysięcy lat późniejsze.
Na końcu filmu warto zauważyć – w południowo-wschodniej części obserwowanego obszaru – wypełnianie się wodą akwenu, który dziś znamy jako Adriatyk.
Wideo można zobaczyć tutaj:
Advance and retreat of the Alpine glaciers during the last glacial cycle from Julien Seguinot on Vimeo.
Opracowano na podstawie artykułu Simone Ulmer: An Ice Age lasting 115,000 years in two minutes opublikowanego na stronie Swiss National Supercomputing Center Politechniki Federalnej w Zurychu.
