Rozświetlają ciemności
Na łące i w morskich głębinach. U jednokomórkowych bakterii i wielokomórkowych organizmów. Stosowana, aby orientować się w terenie lub przywabić potencjalnego partnera albo też ofiarę. Oto kolejne zdumiewające osiągnięcie przyrody – bioluminescencja, w którą zamieszane są diaboliczne, ale tylko z nazwy siły
Bioluminescencja to jeden z rodzajów chemiluminescencji, czyli zjawiska wytwarzania fal świetlnych w wyniku niektórych reakcji chemicznych, w tym wypadku emitowanych przez organizmy żywe. Bioluminescencję uprawiają między innymi świetliki, popularnie nazywane robaczkami świętojańskimi. One akurat wykorzystują specjalne narządy umiejscowione w odwłoku do przyciągania osobników płci przeciwnej. Światło o zimnozielonej barwie samice świetlików wykorzystują do zwabienia i pożarcia samców gatunków spokrewnionych.
Poza owadami bioluminescencja występuje również u bakterii, protistów, morskich jamochłonów, mięczaków (głównie stawonogów), gąbek, skorupiaków, osłonic, grzybów i ryb. Wśród tych ostatnich świecenie ma szczególne znaczenie dla ryb głębinowych, żyjących na głębokości ponad 2000 m p.p.m., w warunkach całkowitego braku światła. Ta grupa ryb słynie przede wszystkim z wymyślnych kształtów, ale i ich mechanizmy bioluminescencji warte są uwagi. Rodzina matronicowatych na przykład wykształciła na grzbiecie rodzaj świetlnej antenki służącej do wabienia ofiar, u niektórych ryb funkcję narządów świetlnych pełnią gruczoły wypełnione bakteriami luminescencyjnymi, a jeszcze inne mają po prostu duże, świecące oczy.
Za świecenie zarówno świetlików, jak i ryb głębinowych (a także niektórych rodzajów drobnoustrojów) odpowiedzialne są lucyferyny – grupa pigmentów zdolnych do emitowania światła. Bioluminescencja jest efektem reakcji ich utleniania katalizowanej enzymem o nazwie lucyferaza (łac. lucifer ‘niosący światło’ + -aza – końcówka charakterystyczna dla enzymów). Świecenie może być także skutkiem ubocznym towarzyszącym innym reakcjom chemicznym – tak dzieje się na przykład u grzybów.
Badanie zjawiska bioluminescencji, a w szczególności cząsteczek chemicznych odpowiedzialnych za świecenie, czyli fluoroforów, jest źródeł cennych informacji dla współczesnej biologii molekularnej.
