Wystawa mikrofotografii pt. „Świat przyrody malowany elektronami”
W niedzielę 22 kwietnia 2018 roku o godz. 14.00 w Śląskim Ogrodzie Botanicznym w Mikołowie (ul. Sosnowa 5, Ogród Żółty) odbędzie się wernisaż plenerowej wystawy fotograficznej „Świat przyrody malowany elektronami”.
Prezentowane fotografie naukowe autorstwa dr Jagny Karcz z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego to obrazy różnych obiektów biologicznych powstałe przy użyciu skaningowej mikroskopii elektronowej. Komputerowe barwienia zdjęć przygotował student Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych Uniwersytetu Śląskiego Bartosz Baran, opracowania graficznego wystawy podjęła się natomiast Weronika Ratajska, artysta plastyk.
Dr Jagna Karcz jest specjalistą w zakresie skaningowej mikroskopii elektronowej i analizy obrazu oraz anatomii i embriologii roślin. Obecnie prowadzi Laboratorium Skaningowej Mikroskopii Elektronowej na Wydziale Biologii UŚ, gdzie na co dzień ma do czynienia ze światem obrazów mikroskopowych. Zajmuje się opracowaniem i zastosowaniem metod mikroskopii skaningowej w badaniach różnych obiektów biologicznych, w tym struktur powierzchniowych epidermy roślin podatnych na działanie czynników środowiska. Jest również jednym z nielicznych w kraju specjalistów w zakresie karpologii, a także popularyzatorem nauki.
Laboratorium Skaningowej Mikroskopii Elektronowej (SEM-lab) funkcjonuje w ramach Pracowni Technik Mikroskopowych Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest jednostką naukowo-dydaktyczną i usługową, wchodzi także w skład nowo utworzonego Centrum Nanoskopii Uniwersytetu Śląskiego. Aktywnie uczestniczy w popularyzacji nauki poprzez wykłady, pokazy, warsztaty i festiwale nauki dla młodzieży i dorosłych. Dzięki temu, że wyposażone jest w najnowocześniejszy mikroskop elektronowy SEM – Hitachi SU 8010 – wysokorozdzielczy z zimną emisją polową, komorą krio i spektrometrem rentgenowskim EDS, można było stworzyć niezwykłą galerię fotografii naukowej, która swoją treścią nawiązuje do prowadzonych badań i zajęć dydaktycznych Wydziału Biologii UŚ.
Na zdjęciach zobaczyć można m.in. jak degradowane są powierzchnie tworzyw sztucznych przez mikroorganizmy, różnorodność kształtów i wzorów tkanek i organów roślin, powłoki chitynowe owadów, modyfikacje powierzchni organizmów po skomplikowane, oryginalne struktury wewnątrz ich ciała, koronkowe wzory ściany ziaren pyłku i zarodników, ale także misterne konstrukcje szkieletów gąbek, sieci pajęczych, wzory piór ptasich czy też próbki środowiskowe różnego pochodzenia. Tego typu zdjęcia są efektem różnych procesów zachodzących wewnątrz mikroskopu elektronowego SEM, gdzie zamiast standardowego światła do tworzenia obrazu wykorzystywana jest wiązka elektronów, która, wchodząc w reakcję z powierzchnią próbki, powoduje emisję energii pod różnymi postaciami. Każdy rodzaj emitowanej energii jest potencjalnym sygnałem do przetworzenia na obraz, który w postaci fotografii cyfrowej jest podstawą dokumentacji naukowej. Cały ten proces przebiega w próżni, a dodatkowo istnieje konieczność napylenia na powierzchnię badanej próbki ultracienkiej warstwy metalu szlachetnego (np. złota) lub węgla. Proces napylenia próbek biologicznych poprzedza technika utrwalania chemicznego, a następnie suszenie w aparaturze, tak aby zachować nienaruszoną strukturę obserwowanego obiektu. Dzięki użyciu tego typu mikroskopu obraz jaki powstaje za sprawą ogromnej głębi ostrości wygląda na stworzony w technice 3D. Czarno-białe obrazy uzupełniają zdjęcia barwione komputerowo w programach graficznych dla uwypuklenia interesujących szczegółów materii. Są pewną wizją artystyczną, która może inspirować i rozbudzać wyobraźnię obserwatora.
Wystawę otwartą do 10 września będzie można oglądać od poniedziałku do piątku w godz. od 7.00 do 20.00 oraz w soboty i niedziele w godz. od 9.00 do 20.00. Wystawa zorganizowana w ramach kampanii „Klimat dla Śląska” została dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Folder wystawy (pdf, 1,91 MB)
