Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Badania sugerują również, że kraje o wysokich dochodach marnują tyle żywności, ile produkuje Afryka Subsaharyjska.

Te odpady żywnościowe trafiają następnie na wysypiska śmieci, gdzie gniją, co uwalnia gazy cieplarniane. A kiedy to połączymy z ilością energii potrzebną do wyprodukowania, wytworzenia, transportu i przechowywania tej żywności, to wyliczymy, że dostarczamy do atmosfery oszałamiające 3 miliardy ton dwutlenku węgla. Ujmując to w kontekście, gdyby marnowanie żywności było krajem, byłoby trzecim co do wielkości emitentem gazów cieplarnianych na świecie, po USA i Chinach.

Dobrą wiadomością jest natomiast to, że istnieje wiele technik i pomysłów, które mogą pomóc w ograniczeniu globalnego marnowania żywności na każdym etapie procesu jej produkcji i konsumpcji.

Dlaczego żywność jest marnowana?

Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa brak infrastruktury, ograniczona wiedza na temat przechowywania i obchodzenia się z żywnością, w połączeniu z niekorzystnymi warunkami klimatycznymi, mogą prowadzić do psucia się i marnowania żywności w krajach o niskich dochodach.

Z drugiej strony w krajach o wysokich dochodach preferencje estetyczne i arbitralne daty przydatności do spożycia powodują, że żywność łatwo staje się odpadem. Przebarwienia kosmetyczne, produkty zbyt dojrzałe, zbyt duże, zbyt małe, a nawet o złym kształcie mogą doprowadzić do marnowania doskonałych owoców i warzyw.

Ponieważ globalna populacja stale rośnie, wywiera to prawdziwą presję na światową produkcję żywności. Rzeczywiście, do 2050 r. branża będzie musiała wzrosnąć o co najmniej dwie trzecie, aby zapewnić odpowiednie odżywianie wszystkim ludziom na świecie.

Jednak pomimo pilnej potrzeby, aby stać się bardziej zaradnym, marnotrawstwo i straty żywności są najwyższe w historii. Jeżeli nie zostaną podjęte natychmiastowe działania, niedobory żywności wkrótce staną się długofalową rzeczywistością.

Co można zrobić?

Kluczem do rozwiązania tego problemu jest elastyczne i pomysłowe podejście „od pola do stołu”, które pomoże ograniczyć marnowanie żywności i zapewni w przyszłości bezpieczeństwo żywnościowe. Oto kilka rzeczy, które mogą pomóc w walce z marnowaniem żywności:

Drony AI i rolnictwo precyzyjne

Współpraca z producentami żywności i większe inwestycje w zastosowania technologiczne oraz ogólną infrastrukturę na wczesnych etapach łańcucha dostaw żywności mogą radykalnie poprawić niemarnotrawienie żywności i straty w krajach o niskich dochodach.

Jest to ważne, ponieważ choroby roślin i szkodniki – wraz ze złymi technikami zbioru – mogą być istotnym czynnikiem wpływającym na wysoki poziom marnotrawienia żywności na tym etapie jego produkcji.

Nasze badania wskazują również, że drony napędzane sztuczną inteligencją (AI) mogą pomóc rolnikom stać się bardziej zaradnymi i zmniejszyć nadużywanie pestycydów w produkcji żywności. Jest to ważne, ponieważ pestycydy mogą niekorzystnie wpływać na ekosystem żywności. Zanieczyszczają wodę oraz niszczą żyzność gleby – wszystko to może powodować utratę żywności i jej marnowanie. Takie podejście zwiększa również plony i zmniejsza koszty operacyjne, a także poprawia zdrowie zwierząt gospodarskich. Jest to więc zdecydowanie lepsze również dla środowiska.

Docelowe portfele kupujących

Duża część problemu marnowania żywności to zmiana sposobu, w jaki robimy zakupy i postrzegamy żywność oraz nasze nastawienie na to, co stanowi odpady. Badania pokazują, że najlepszym sposobem radzenia sobie z marnotrawieniem żywności wśród konsumentów jest zwrócenie uwagi na potencjalne pieniądze, które można zaoszczędzić, a także na „czynnik dobrego samopoczucia” lub wartość moralną czynienia dobra dla środowiska.

Niedawne badania gospodarstw domowych w Londynie i Ontario w Kanadzie pokazały, że ludzie wyrzucają mniej jedzenia, kiedy mają odpowiednie informacje (np. o tym, że można zaoszczędzić). Akcja nazwana: „zmniejsz marnotrawstwo żywności, zaoszczędź pieniądze”, wpłynęła na to, że badani wyrzucali 30% jedzenia mniej. Uczestnicy otrzymali lokalne informacje na temat marnowania żywności i kosztów, a także wskazówki, jak poprawić planowanie żywności, efektywnie kupować, przechowywać i przygotowywać żywność oraz jak wykorzystać resztki do tworzenia nowych posiłków.

Podobnie, nowa technologia może pomóc kuchniom komercyjnym ograniczyć marnowanie żywności, bezpośrednio łącząc zmiany zachowań ze zwiększonymi zyskami. Na przykład system oprogramowania Winnow oblicza koszty wyrzucanej żywności, korelując marnowanie żywności ze sprzedażą. Ten oparty na sztucznej inteligencji system pozwolił sklepom Ikea ograniczyć marnowanie żywności o 50% w 2020 roku, oszczędzając w ten sposób 1,2 miliona posiłków.

Podejścia okrężne i recykling

Bardziej kreatywne podejście do poprawy niemarnotrawienia żywności wynika z systemu obiegu żywności, który wstrzymuje wyrzucanie odpadów spożywczych. Można go na przykład przekształcić w energię odnawialną bądź z powrotem w żywność (na przykład tofu z resztek soi), a także w paszę dla zwierząt.

Zmiany personalne

Podczas, gdy problem marnowania żywności może wydawać się całkiem poza zasięgiem konsumentów, są rzeczy, które możesz zrobić, aby pomóc.

Rzeczy takie, jak wspieranie firm lub restauracji, które wykorzystują odpady żywnościowe w swoich produktach lub posiłkach; planowanie posiłków wokół dat przydatności do spożycia; niewyrzucanie jedzenia, jeśli jest trochę zwiędłe lub posiniaczone; kupowanie tylko tego, czego się potrzebuje – szczególnie przy specjalnych okazjach, kiedy jedzenie często może zostać niezjedzone i zmarnowane.

Możesz również pokazać supermarketom, że „niepewne” owoce i warzywa są tak samo dobre, jak produkty o „normalnym” kształcie, kupując je zamiast idealnie wyglądających gruszek lub ziemniaków.

Ostatecznie nie będzie to pojedyncza rzecz, która rozwiąże problem marnowania żywności, ale wspólne podejście może umożliwić nam wprowadzenie niezbędnych zmian.

Opracowano na podstawie: https://phys.org/news/2021-08-food.html