Próbki skał węglanowych z Marsa
Trzeci etap prac misji Perseverance na Marsie jest bardzo interesujący. Łazik zbiera do badania fragmenty dużej skały osadowej, która powstała w korycie rzeki wpływającej (kilka miliardów lat temu) do Krateru Jezero. Zebrane fragmenty to skała węglanowa – w tego typu materiale na Ziemi zwykle najlepiej zachowane są organiczne skamieniałe szczątki.
Łazik NASA Perseverance rozpoczął kolejną kampanię badawczą. W czwartek 30 marca (2023) wydobył i zebrał pierwsze próbki na tym etapie misji. W czasie tej kampanii badawczej łazik i obsługujący go zespół badawczy chcą poznać szczyt delty Krateru Jezero. Jak dotąd Perseverance zebrał 19 próbek i 3 „próbki-światków” (witness tubes), którego celem jest ustalenie, które zebrane materiały mają ziemskie pochodzenie. 10 próbek jest gotowych do przekazania na Ziemię w ramach misji NASA-ESA Mars Sample Return.
Chociaż aparatura badawcza wysłana na Marsa to niezwykle zaawansowane technologicznie urządzenia, to oczywiście nie można tam na miejscu przeprowadzić wszystkich badań. Dlatego naukowcy chcą zbadać marsjańskie próbki tu na Ziemi, za pomocą najlepszego dostępnego wyposażenia. Ich celem jest poszukiwanie śladów życia mikrobiologicznego, a także lepsze poznanie tego, jak wyglądała cyrkulacja wody, która ukształtowała powierzchnię i wnętrze Marsa.
Nowe próbki pochodzą ze skały, którą badacze nazwali „Berea”. Ostatnia zebrana próbka to już szesnasta próbka marsjańskiej skały (oprócz skały łazik zbiera też próbki regolitu i marsjańskiej atmosfery). Badacze interesują się Bereą, ponieważ uważają, że jest to skała osadowa, powstała z osadów przyniesionych przez płynącą tam niegdyś rzekę. To oznacza, że skała może być bogata w różne materiały, także pochodzące z obszarów odległych od Krateru Jezero, w którym trwają badania. Naukowcy w NASA wiele obiecują sobie po badaniach tego materiału. Ale jest jeszcze ważniejszy powód, dla którego badacze Marsa interesują się tego typu skałą.
– Drugim powodem naszego zainteresowania jest to, że ta skała jest bogata w węglany. Na Ziemi skały węglanowe są dobrą ochroną dla skamieniałych form życia – wyjaśnia dr Katie Stack Morgan, zastępca głównego badacza misji Perseverance w NASA Jet Propulsion Laboratory w Południowej Kalifornii. – Jeżeli biosygnatury (ślady życia) miałyby być obecne w tej części Krateru Jezero, to byłyby zachowane właśnie w tego typu skale.
To, jak wyglądała planeta w czasach, kiedy była pokryta wodą – miliardy lat temu – pozostaje dla nas zagadką. Informacje te przechowywać mogą właśnie skały węglanowe, które powstają w wyniku reakcji chemicznych w środowisku wodnym. Być może udałoby się więc wyczytać z nich więcej informacji na temat zmian klimatycznych zachodzących na Marsie na przestrzeni czasu powstawania Berei.
– Berea wydobywa na wierzch to, co najpiękniejsze w misji Perseverance. Zdolność przemieszczania się łazika umożliwiła nam najpierw, podczas pierwszej kampanii, zebranie próbek magnowych z płaskiego dna krateru – opowiada Ken Farley, naukowiec z Caltech uczestniczący w projekcie – a później przemieszczenie się do delty wpływającej kiedyś do krateru rzeki. W pierwszej badanej lokalizacji delty znaleźliśmy drobnoziarniste skały osadowe, które rzeka przyniosła na dno jeziora. Teraz, zaczynamy badać duże skały osadowe, powstałe i zatrzymane w rzece. Różnorodność badanych środowisko daje nam przekonanie, że zebrane w nich materiały pozwolą na lepsze zrozumienie tego, co działo się w Kraterze Jezero przed miliardami lat.
Po zebraniu i zabezpieczeniu próbek sześciokołowy łazik skieruje się do kolejnej interesującej lokalizacji, stanowiącej zakręt niegdysiejszej rzeki. Naukowcy nazywają to miejsce „Castell Henllys”.
Opracowano na podstawie artykułu NASA’s Perseverance Collects First Mars Sample of New Science Campaign opublikowanego na stronie NASA
Więcej na temat misji Perseverance: https://mars.nasa.gov/mars2020/
