Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Niewielka wyspa na środku Pacyfiku, nazywana jest przez lokalnych mieszkańców Kiritimati, co w poprawnie należy wymawiać kirismas. W ten sposób Mikronezyjczycy, który zasiedlali tę wyspę od XVIII wieku przekształcili nazwę nadaną wyspie przez Jamesa Cooka – Christmas Island, Wyspa Bożego Narodzenia.

Chociaż wyspa nosi bożonarodzeniowe imię, to jej położenie staje się atrakcyjniejsze tydzień później.  Położenie na południku 157 długości zachodniej, lokalizuje ją niedaleko od tak zwanej linii zmiany daty. W związku z tym mieszkańcy i goście tej wyspy są jednymi z pierwszych ludzi na globie, którzy witają nowy rok. Dodatkowo, bliskość równika (1 st. 57’ szerokości północnej) sprawia, że jest to miejsce rozważane jako dobra lokalizacja dla kosmodromu, wysyłającego ludzi w przestrzeń kosmiczną.

Kiedy Cook, podczas swojej trzeciej wyprawy dookoła świata, dobijał do wyspy w dniu Wigilii Bożego Narodzenia, na wyspie zastał tylko niezwykle liczne i różnorodne stada ptaków. Późniejsze badania archeologiczne wykazały jednak, że wyspa była już wielokrotnie czasowo zasiedlana. Polinezyjscy handlarze korzystali z niej już od około 400 roku n.e., a pierwszymi Europejczykami, którzy do niej dotarli w XVI wieku byli Hiszpanie. Za jej posiadaczy przez pewien czas uważali się też Amerykanie, którzy bardzo liczyli na pozyskanie stamtąd guano. Także Polacy wpisują się w historię wyspy. A konkretnie jeden Polak – Stanisław Pełczyński, który tak skutecznie i życzliwie dał się zapamiętać wyspiarzom, których uchronił przed suszą, ucząc ich jak nawadniać plantacje palmowe, że do dziś jedna z czterech miejscowości na wyspie nosi nazwę Poland, jej katolicki kościółek ma imię św. Stanisława Kostki, a jedna z zatok nazywana jest Zatoką Świętego Stanisława.

Najwięcej czasu i najwięcej problemów przynieśli wyspie Brytyjczycy, którzy jeszcze w latach 50-tych XX wieku uznawali ją za swoją kolonię i w jej okolicach przeprowadzali próby jądrowe z użyciem bomb wodorowych. „Operacja Bosak” (ang. „Operation Grapple”), była przeprowadzana bez wystarczających zabezpieczeń, w wyniku czego na różne sposoby ucierpiało ponad 300 mieszkańców wyspy i brytyjskich żołnierzy.

Na niewielkiej wyspie żyje obecnie ponad 5000 ludzi i wielokrotnie więcej ptaków. Ornitolodzy doliczyli się 25 gatunków żyjących tu cały czas lub pojawiających się sezonowo, jak na przykład rybitwa tropikalna, która odwiedza wyspę w okresie lęgowym. Najwięcej, bo około 25 milionów osobników, żyje tu rybitw czarnogrzbietych. Bez wątpienia jest to więc nadal wyspa ptaków, a nie ludzi.