Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Przyszedł na świat w 1927 roku w Radomiu. O swoim rodzinnym mieście mawiał, że jest to jego „środek świata”. W czasie hitlerowskiej okupacji Leszek Kołakowski ukończył tajne liceum, a po wojnie otrzymał świadectwo dojrzałości jako ekstern. Na studia wybrał filozofię (1945–1951). Jego praca magisterska traktowała o prawie natury, zaś doktorat, który obronił w 1953 roku na Uniwersytecie Warszawskim poruszał problem filozofii wolności u Spinozy. Na pytanie, dlaczego zajął się filozofią Kołakowski odpowiadał krótko: "żeby mieć fach w ręku!".

Pod koniec 1945 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej, następnie w latach 1947-1966 był członkiem PZPR. Był pracownikiem Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. Do 1966 profesor, kierownik katedry marksizmu-leninizmu na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 50. Kołakowski zaczął stopniowo odchodzić od doktrynalnej wersji filozofii Marksa.

W 1966 roku odebrano mu katedrę i usunięto z PZPR za zbyt radykalną krytykę władz i odchodzenie w nauczaniu studentów od oficjalnego kanonu marksizmu. Kołakowski został oskarżony o "kształtowanie umysłów młodzieży w kierunku rażąco sprzecznym z dominującą tendencją rozwoju kraju i narodu". W 1968 roku, za udział w Wydarzeniach Marcowych, odebrano mu prawo wykładania i publikowania, co zmusiło go do wyjazdu z Polski.

Za granicą pracował najpierw na McGill University w Kanadzie (1968), a następnie wykładał na University of California w Berkeley (1969), zaś od 1970 roku do emerytury rozwijał działalność naukową i nauczycielską w oxfordzkim All Souls College. Na emigracji jego poglądy zaczęły stopniowo w kierunku ogólnie rozumianej myśli chrześcijańskiej. Jednak o sobie samym zawsze pisał w duchu sceptycyzmu.

Prof. Leszek Kołakowski opublikował ponad 400 prac, w tym ok. 30 książek wydanych w językach polskim, angielskim, niemieckim, hiszpańskim, francuskim, włoskim, holenderskim, hebrajskim, w językach słowiańskich i skandynawskich oraz innych.

Jego najbardziej znaną pracą jest trzytomowa krytyczna analiza marksizmu pt. "Główne nurty marksizmu. Powstanie, rozwój, rozkład", którą napisał w latach 1968-1976. W pracy tej Kołakowski opisał rozwój marksizmu, obalając wiele mitów i półprawd obecnych w dyskusjach na ten temat wśród zachodnich intelektualistów.

Tekst opracowano na podstawie:
https://dzieje.pl/postacie/leszek-kolakowski-1927-2009.