prehistoria chorób
![Ranny notozaur (wielkości foki) podczas polowania na ryby. Ilustracja przedstawia wyraźne zgrubienie na żuchwie, które jest zagojonym złamaniem kości. Autor: Jakub Zalewski. Licencja CC-BY. Ranny notozaur podczas polowania na ryby](https://przystaneknauka.us.edu.pl/sites/default/files/styles/ikona/public/field/image/nothosaur_artwork.jpg?itok=9Lmey5jM&c=c6f3d5b4275bcf1d87b330d738a79813)
Ślady schorzeń i urazów sprzed 245 milionów lat dają wgląd w życie w prehistorycznym morzu
We wczesnym środkowym triasie tę część Europy pokrywało płytkie i ciepłe morze, bogate w życie organiczne, w którym królowały różne gady morskie. Obecnie skamieniałe kości tych gadów morskich można znajdywane są tam w dużych ilościach. Wśród nich są szczątki notozaurów: dużych gadów morskich i zarazem szczytowych drapieżników swoich czasów. Notozaury miały ciała spłaszczone grzbietowo-brzusznie, nieco przypominające jaszczurki, choć jednak nimi nie były – termin „notozaur” oznacza „fałszywą...
![Metopozaury, przedstawiciele płazów tarczogłowych w swoim środowisku, około 210 mln lat temu. Osobnik po prawej ma wyraźną narośl w przednio-piersiowej części kręgosłupa. Ma ograniczoną ruchliwość i zdolność do polowania, wydaje się niedożywiony. Autor ilustracji: Jakub Zalewski. Źródło: https://bmcecolevol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12862-022-02098-3, Licencja: CC BY 4.0 Metopozaury](https://przystaneknauka.us.edu.pl/sites/default/files/styles/ikona/public/field/image/metopozaury-przedstawiciele-plazow-tarczoglowych-w-swoim-srodowisku-okolo-210-mln-lat-temu-ilustracja-jakub-zalewski.jpg?itok=a67kJzW4&c=e58e2d84aeec72d46888e134d16f4132)
Złośliwy nowotwór sprzed 210 milionów lat w kości prehistorycznego płaza
Nowotwory mają znacznie dłuższą historię, niż nam się wydaje
Dowody z zakresu paleontologii są ograniczone do skamieniałych kości, dlatego też schorzenia, które możemy identyfikować w materiale kopalnym, muszą albo bezpośrednio dotyczyć układu kostnego, albo wpływać na kości w sposób pośredni. Do takich chorób należą niektóre nowotwory złośliwe, które powszechnie uważa się za schorzenia związane z rozwojem cywilizacji, a tym samym postępującym zanieczyszczeniem...
![Guzkowate narośle na zachowanym fragmencie jednego z żeber prehistorycznego zwierzęcia morskiego Fot. Sekcja Prasowa UŚ Dwa zdjęcia prezentujące zachowany fragment szkieletu oraz w powiększeniu narośle na jednym z żeber](https://przystaneknauka.us.edu.pl/sites/default/files/styles/ikona/public/field/image/okaz.jpg?itok=L3HYNDlM&c=e2cf0c01105ea349d9a805cf85c1c59c)
Naukowcy odkryli najstarsze ślady gruźlicy
Na częściowo zachowanym szkielecie morskiego gada sprzed 245 mln lat naukowcy odnaleźli drobne guzkowate narośle, które zostały zidentyfikowane jako ślady infekcji oddechowej – najpewniej gruźlicy. Jest to najstarszy dowód istnienia tej choroby zakaźnej, co oznacza m.in., że jej rodowód sięga początków ery wielkich gadów.
Odkrycia dokonali: mgr Dawid Surmik, doktorant z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, dr Bruce Rothschild z Carnegie...