„Tatuaż na mózgu. Moje życie z chorobą Alzheimera”
Choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera, przerażają nas i wciąż często są tematem tabu, mimo że stają się coraz powszechniejsze we współczesnym świecie. Dlatego ważne są osobiste relacje pokazujące zmaganie się z tymi chorobami.
„Tatuaż na mózgu. Moje życie z chorobą Alzheimera” to wyjątkowa opowieść napisana z perspektywy osoby, która jednocześnie jest neurologiem i choruje na alzheimera. Daniel Gibbs to emerytowany lekarz z wieloletnim doświadczeniem, który jest we wczesnej fazie choroby Alzheimera. Wraz z dziennikarką Teresą H. Barker napisał książkę łączącą fachową wiedzę z osobistą relacją.
Na świecie żyje ok. 50 milionów osób z chorobą Alzheimera. Autor opisuje swoje doświadczenia, począwszy od pierwszego objawu zwiastującego chorobę, jakim były zaburzenia węchu – jego osłabienie i odczuwanie iluzorycznych zapachów. Objaw ten wystąpił u niego na długo przed pierwszymi zmianami poznawczymi, przez co początkowo nie został połączony z alzheimerem. W sposób szczegółowy opisuje proces diagnozy, a także emocje, jakie mu wówczas towarzyszyły. Najpierw dowiedział się, że jest nosicielem alleli genów odpowiadających za tę chorobę. Niespodziewana diagnoza zmieniła jego dotychczasowe życie. Łagodne objawy zaburzeń funkcji poznawczych dostrzegł u siebie na długo przed tym, zanim jakiekolwiek testy mogłyby je wykryć. Gibbs wiele miejsca poświęca również rodzinie i przyjaciołom. Wsparcie bliskich, zwłaszcza żony, jest dla niego bardzo ważne podczas zmagania się z chorobą.
Gibbs jako neurolog doskonale zdaje sobie sprawę, z czym wiąże się choroba Alzheimera. Z tego powodu podchodzi do swojej choroby w sposób naukowy, badając ją na każdy możliwy sposób i próbując jeszcze bardziej zrozumieć, a także zaakceptować. Analizuje m.in. swoje drzewo genealogiczne i materiały rodzinne, dochodząc do wniosku, że niektórzy jego przodkowie wykazywali objawy chorób neurodegeneracyjnych. Dotychczasowe doświadczenie i wiedza pomagają zrozumieć Gibbsowi własną chorobę, co jest dla niego wręcz ekscytujące. Prowadzi dzienniki, korzysta z aplikacji sprawdzającej pamięć. Bierze także udział w badaniach klinicznych nad nowymi lekami i terapiami, które mogłyby w przyszłości pomóc wielu osobom. Opisuje również skutki uboczne, jakie u niego wystąpiły podczas badań eksperymentalnych.
Autor postuluje wczesne rozpoznawanie choroby. Nie jest to łatwe, ponieważ niektóre objawy nie są charakterystyczne dla alzheimera i mogą nie zostać z nim powiązane. Tak było w przypadku Gibbsa – zaburzenia węchu pojawiły się u niego na długo przed diagnozą. Początkowo podejrzewał u siebie chorobę Parkinsona, podczas której mogą występować właśnie zaburzenia węchu. Uzyskanie diagnozy we wczesnej fazie choroby, zanim ludzie mieliby jakiekolwiek objawy zaburzeń poznawczych, byłoby niezwykle pomocne dla pacjentów, jednak Gibbs zdaje sobie sprawę, że jest to trudne do zrealizowania. Autor uważa również, że istotna jest modyfikacja stylu życia, która może zmniejszyć ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera. Zmiany trzeba jednak wprowadzić możliwie wcześnie, zanim pojawią się zaburzenia pamięci, ponieważ gdy już wystąpi choroba Alzheimera, zmiany w mózgu są nie do odwrócenia, można wówczas tylko je spowolnić. Najlepiej zacząć już dziś. Gibbs podkreśla skuteczność regularnych ćwiczeń fizycznych (zwłaszcza aerobowych), wysypiania się oraz zdrowego odżywiania. W publikacji można znaleźć opis diety DASH, która jest uważana za jedną z najzdrowszych na świecie. Pozytywnie wpływa ona na serce, ciśnienie krwi, zmniejsza ryzyko cukrzycy i chorób neurodegeneracyjnych. Ważne jest także pozostawanie aktywnym intelektualnie i utrzymywanie kontaktów społecznych.
Książka Gibbsa łączy refleksję i naukę z pewną dawką humoru. Pozwala poznać chorobę Alzheimera z innej strony i lepiej ją zrozumieć. Rozprawia się także z mitami na temat alzheimera. Diagnozie bardzo często towarzyszy poczucie bezradności. Właśnie m.in. z tego powodu Gibbs napisał książkę „Tatuaż na mózgu…”. Przyświeca mu ważny cel – zachęcenie do działania zarówno pacjentów, jak i ich rodziny oraz lekarzy, a także promowanie wczesnego rozpoznawania choroby. Publikacja zawiera liczne czarno-białe zdjęcia, m.in. z prywatnego archiwum autora, dwa kolorowe skany z badania PET pokazujące zmiany w jego mózgu, a także listę przydatnych źródeł zawierających polecane książki i informacje o badaniach klinicznych w Stanach Zjednoczonych. „Tatuaż na mózgu…” to dobre źródło wiedzy zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów, ich bliskich oraz wszystkich osób zainteresowanych tematem chorób neurodegeneracyjnych.