Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

O narodowość Tesli spierają się także Serbia z Chorwacją. Nikola urodził się co prawda we wsi Smiljan w Chorwacji  (dzisiaj miejscowość ta liczy niespełna 450 mieszkańców), ale jego rodzina była serbska, a jego ojciec Milutin Tesla był prawosławnym prezbiterem. Biorąc pod uwagę ówczesną sytuację geopolityczną, przyszły wynalazca przyszedł na świat jako obywatel monarchii Habsburgów.

Ciekawa była także droga, jaką przeszedł Tesla od bałkańskiej wioski do Nowego Jorku, w którym zmarł w 1943 roku. Początkowo przeznaczony do stanu kapłańskiego, dzięki staraniom miejscowego nauczyciela został wystany do Grazu na studia inżynierskie. Tam został z kolei zauważony przez profesora elektrotechniki, który polecił Teslę w budapeszteńskim urzędzie telegraficznym. Po sprzedaży urzędu Tesla ruszył do Paryża, gdzie podjął pracę w firmie produkującej prądnice, silniki i oświetlenie wykorzystując patenty Edisona – Continental Edison Company. Kiedy jednak Nikola poczuł się niewystarczająco doceniony za swoją pracę, złożył wymówienie i udał się do Stanów Zjednoczonych.

Za Wielką Wodą udało mu się uzyskać posadę w laboratorium Edisona: dzięki dokonaniom w Europie i dobrym rekomendacjom, ale wbrew przekonaniu pracodawcy. Edison zlecił Tesli poprawę wydajności generowania prądu w swoich elektrowniach. Jeśli wzrosłaby ona o 50 proc., przybysz ze Starego Kontynentu otrzymałby 50 tysięcy dolarów. Po roku Tesla wykonał zadanie i zaproponował Edisonowi przejście na produkcję prądu zmiennego (wcześniej elektrownie wytwarzały prąd stały), które także poprawiłoby wydajność o połowę. Edison nie dość, że nie wypłacił Nikoli obiecanej nagrody, to jeszcze wyrzucił go z pracy. Przez ponad rok młody wynalazca imał się różnych zajęć (m.in. kopał rowy), byle tylko przeżyć. Udało mu się jednak nawiązać kontakt z Western Union Telegraph Company i dzięki pomocy jej właścicieli założyć Tesla Electric Light Company.

W tym przedsiębiorstwie opracował do dzisiaj stosowane podstawy generowania i przesyłu prądu przemiennego. Dzięki pierwszej elektrowni tego typu prąd przemienny zasilał w światło wszystkie stacje kolejowe Westen Union na północnym wschodzie USA. Zaskoczony sukcesem swojego dawnego pracownika Edison rozpętał negatywną kampanię przeciwko – rzekomo niebezpiecznemu – prądowy przemiennemu. To jednak instalacje Tesli zaczęły przejmować rynek amerykański, w końcu więc sam Edison, przymuszony przez stosowne instytucje, przeszedł na nowy system. 6 listopada 1915 roku pojawiła się informacja o przyznaniu obu adwersarzom Nagrody Nobla, ta jednak powędrowała dziewięć dni później do sir Williama Henry’ego Bragga i jego syna Williama Lawrence’a. Prawdopodobnie nigdy Tesla i Edison tak nie zostaliby uhonorowani najbardziej prestiżową nagrodą świata nauki: obaj nawzajem umniejszali swoje dokonania, zapowiedzieli, że na pewno nie zgodzą się na jej podzielenie i nie zaakceptują faktu, że rywal odbierze ją jako pierwszy.

Bardziej brzemienny w skutkach był konflikt z Marconim. Włoch ubiegł Teslę o kilka dni w zgłoszeniu patentu na urządzenie do przesyłania fal dźwiękowych. Tesla pracował nad nim od momentu ogłoszenia przez Jamesa Clerka Maxwella teorii elektromagnetyzmu. Zdaniem Nikoli Marconi używał bezprawnie opatentowanej wcześniej cewki wysokonapięciowej, ale procesowanie nie doprowadziło go do niczego poza bankructwem. Ostateczne odwołanie Tesli najwyższy sąd USA rozpatrzył pozytywnie dopiero po jego śmierci, która nastąpiła 7 stycznia 1943 roku. Jeszcze za życia dla genialnego wynalazcy dobijającym okazał się fakt, że za skonstruowanie radia Nagrodę Nobla otrzymał właśnie Marconi.

Do najsławniejszych urządzeń opracowanych przez Nikolę Teslę należą też: silnik elektryczny, autotransformator, dynamo rowerowe, elektrownia wodna, bateria słoneczna czy turbina talerzowa.

Według relacji siostrzeńca Tesli, Savy Kosanovicia, z pokoju zmarłego zniknęły zapiski naukowe i czarny kilkusetstronicowy notatnik. Na części kartek widniała adnotacja „Sprawy rządowe”. Niebawem również wszystkie posiadłości Tesli zostały skonfiskowane, choć był on pełnoprawnym obywatelem USA.