Rocznica bitwy pod Grunwaldem
15 lipca 1410 roku pod Grunwaldem miała miejsce bitwa, będąca jednym z największych starć średniowiecznej Europy. Przeciwnikami były wojska Zakonu Krzyżackiego, dowodzonego przez wielkiego mistrza krzyżackiego Ulrich von Jungingen, oraz połączone siły Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, dowodzone przez króla polskiego Władysława Jagiełłę oraz wielkiego księcia litewskiego Witolda.
Do bitwy doszło w czasie trwania Wielkiej Wojny między siłami Zakonu Krzyżackiego a połączonymi siłami Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Na czele wojsk zakonnych, wspieranych przez rycerzy zachodnioeuropejskich (głównie z Czech, z wielu księstw na Śląsku, z Pomorza Zachodniego i z pozostałych państewek Rzeszy) stał wielki mistrz krzyżacki Ulrich von Jungingen. Przywódcą połączonych sił polskich i litewskich (złożonych głównie z Polaków, Litwinów i Rusinów, wspieranych przez lenników obu tych krajów – Hospodarstwo Mołdawskie, Księstwo Mazowieckie, Księstwo Płockie, Księstwo Bełskie, Podole i litewskie lenna na Rusi, najemnikami z Czech, Moraw i ze Śląska oraz uciekinierami ze Złotej Ordy i chorągwiami prywatnymi) byli król polski Władysław Jagiełło oraz wielki książę litewski Witold. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk polsko-litewskich i pogromem sił krzyżackich, nie została jednak wykorzystana do całkowitego zniszczenia zakonu.
O przebiegu starcia możemy dowiedzieć się m.in. z Kroniki konfliktu (łac. Cronica conflictus Wladislai regis Poloniae cum Cruciferis anno Christi 1410), napisanej w tymże roku przez naocznego świadka – podkanclerza Królestwa Polskiego Mikołaja Trąbę oraz z kroniki Historiae Polonicae spisanej przez Jana Długosza, który batalii grunwaldzkiej poświęcił kolejne dzieło – manuskrypt pt. Banderia Prutenorum zawierający obrazy oraz łacińskie opisy flag krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem.
Według przekazów król Władysław Jagiełło zwlekał z rozpoczęciem bitwy. Jego wojska stały w lesie, ukryte przed upałem, na który narażone były oddziały krzyżackie. Zniecierpliwieni Krzyżacy przysłali wówczas królowi heroldów niosących w darze dwa nagie miecze Posłowie, jak podaje Jan Długosz, odezwali się do Jagiełły w te słowy: „Wielki mistrz pruski Ulryk posyła tobie i twojemu bratu dwa miecze, ku pomocy, byś z nim i z jego wojskiem mniej się ociągał i odważniej, niż to okazujesz, walczył, a także żebyś się dalej nie chował i pozostając w lasach i gajach nie odwlekał walki”. Jagiełło przyjął dar, a następnie przemówił do swego wojska. Po przemowie armia zaśpiewała pieśń Bogurodzicę i uszykowała się do bitwy. Aby w ferworze walki można było rozpoznać się na polu bitwy, ustalono hasła, które brzmiały: „Kraków” i „Wilno”. Do starcia doszło około południa. Bój trwał sześciu godzin i skończył się przed zachodem słońca. Przewagę utrzymywały niemal cały czas siły polsko-litewskie.
Stolica Zakonu – Malbork – była kolejnym celem wojsk unii jagiellońskiej. Niestety z niewiadomych przyczyn król Władysław Jagiełło podążył na Malbork dopiero 17 lipca, a na miejsce dotarły dopiero 25 lipca. Krzyżacy pod przywództwem Henryka von Plauen zdołali zorganizować skuteczną obronę zamku. Wojska polskie szturmowały mury zamku bez większych sukcesów, ale i bez zapału, do 19 września.
Władysław Jagiełło nie wykorzystał możliwości, jakie dało mu grunwaldzkie zwycięstwo. Nie zdobył Malborka, co przesądziłoby o losie Zakonu na ziemiach pruskich. Pomimo tego wiktoria grunwaldzka umocniła znaczenie Polski na arenie międzynarodowej. Wynik bitwy miał istotny wpływ na ówczesne stosunki polityczne, ponieważ wyniósł dynastię jagiellońską do rangi jednego z najważniejszych rodów w Europie.
Bitwa pod Grunwaldem pozostaje jednym z największych zwycięstw w dziejach polskiego oręża i powodów do dumy. Dzisiaj możemy zyskać nikłe wyobrażenie na temat liczebności walczących wówczas armii dzięki corocznym inscenizacjom organizowanym przez pasjonatów historii.
