Misja Cassini przygotowuje się do wielkiego finału
Należąca do NASA sonda kosmiczna Cassini krąży na orbicie Saturna od 2004 roku. Po 13 latach owocnej pracy rozpoczyna ostatni rozdział swojej niezwykłej historii. 26 kwietnia 2017 roku sonda zrobi pierwszy z serii „nurkowań” poprzez mierzący 2400 kilometrów odstęp między Saturnem a jego pierścieniami w ramach „grand finale” misji.
– Jeszcze nigdy żadna sonda kosmiczna nie przeszła przez ten wyjątkowy region, który teraz Cassini będzie próbowała przekroczyć aż 22 razy – powiedział Thomas Zurbuchen, współpracownik Science Mission Directorate w NASA Headquarters w Waszyngtonie. – Czego możemy dowiedzieć się na podstawie ryzykownych finalnych orbit sondy Cassini? Chcemy jeszcze lepiej zrozumieć, jak tworzą się i rozwijają olbrzymie planety i systemy planetarne.
Podczas orbitowania wokół Saturna, sonda Cassini dokonała licznych niezwykłych odkryć, w tym istnienia oceanu globalnego wewnątrz lodowego księżyca Enceladusa, który wykazał oznaki aktywności hydrotermalnej, oraz ciekłych mórz metanowych na innym księżycu – Tytanie.
20 lat od rozpoczęcia misji z Ziemi, a po 13 latach orbitowania wokół Saturna, sondzie Cassini zaczyna brakować paliwa. W 2010 roku NASA postanowiła, że w 2017 roku zakończy misję z celowym zanurzeniem w atmosferę Saturna w celu zachowania „czystej” przestrzeni wokół planety, czyli aby nie pozostawiac na jej orbicie kosmicznych śmieci, nad którymi nie ma kontroli. Jest to istotne w związku z planowanymi przyszłymi misjami kosmicznymi w tym regionie, a szczególnie dalszymi badaniami księżyców planety, przede wszystkim Enceladusa, który może być wykorzystany, nie tyle jako potencjalne miejsce do zamieszkania, co raczej jako „port przesiadkowy”.
Ale początek końca misji Cassini jest prawie jak zupełnie nowa misja. Wykorzystując doświadczenia zdobyte przez wiele lat w trakcie misji, inżynierowie Cassini opracowali plan lotu, który zmaksymalizuje naukową wartość ostatniego etapu lotu sondy w kierunku jej przeznaczenia, które nastąpi poprzez pogrążenie się w odmętach planety 15 września 2017 roku. Gdy za pięć miesięcy sonda zaliczy ostatnią orbitę, misja zdobędzie imponującą listę danych naukowych.
Zespół Cassini ma nadzieję uzyskać wgląd w strukturę wewnętrzną planety i pochodzenie pierścieni, uzyskać pierwsze próbki atmosfery Saturna i drobnej materii pochodzącej z głównych pierścieni, a także zobaczyć z bliska chmury Saturna i wewnętrzne pierścienie. Zespół obecnie sprawdza listę komend, które sonda wykona w celu przeprowadzenia ostatnich badań i zakończenia misji. Sekwencja komend zostanie przesłana do sondy we wtorek 11 kwietnia.
Cassini dokona zmiany orbity na finalną orbity, a ostatni bliski przelot koło wielkiego księżyca Saturna Tytana odbędzie się w sobotę 22 kwietnia. Jak wiele razy w trakcie misji, grawitacja Tytana załamie trajektorię lotu Cassini. Następnie orbita Cassini zmniejszy się tak, że zamiast zbliżać się do Saturna na zewnątrz pierścieni, zacznie przechodzić pomiędzy planetą a wewnętrzną krawędzią jej pierścieni.
– Opierając się na naszych najlepszych modelach, spodziewamy się, że szczelina jest czysta od cząstek wystarczająco dużych, aby mogły uszkodzić sondę. Ale zamierzamy użyć głównej anteny jako tarczy przy pierwszym przejściu, aby w razie pojawienia się drobin materii osłonić instrumenty naukowe, które będą użyte w kolejnych przejściach – powiedział Earl Maize, kierownik projektu Cassini w Jet Propulsion Laboratory (JPL).
W połowie września 2017 roku, po odległym przelocie koło Tytana, trasa lotu sondy zostanie zakrzywiona tak, aby mogła ona "zanurkować" w stronę planety. Kiedy Cassini ostatecznie zanurzy się w atmosferze Saturna 15 września, będzie wysyłać dane z kilku instrumentów, zwłaszcza dane dotyczące składu atmosfery – aż do utraty sygnału.
Opracowano na podstawie:
NASA’s Cassini Mission Prepares for 'Grand Finale' at Saturn
