Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Międzynarodowy Dzień Ziemi to szereg akcji prowadzonych na całym świecie, których celem jest promowanie postaw ekologicznych w społeczeństwie. Inicjatywa ma swoje korzenie już w latach 70. XX wieku. Święto obecnie obchodzone jest w 192 krajach świata. W Polsce Dzień Ziemi obchodzony jest od 1990 roku. Program i tematykę kolejnych obchodów polskiego Dnia Ziemi kształtują ważne i bieżące tematy dotyczące ekologii i środowiska. Każdego roku Dniu Ziemi towarzyszy inne hasło przewodnie. W 2015 obchody Dnia Ziemi poświęcono promocji odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej, w 2016 roku hasło brzmiało "Z energią zmieńmy źródła", w 2017 "W kierunku natury", w 2018 "Koniec zanieczyszczeń z tworzyw sztucznych". Hasło tegorocznej edycji brzmi "Chrońmy nasze gatunki". 

Ogromnym darem naszej planety są miliony gatunków, które znamy i kochamy. Wiele wciąż nie zostało jeszcze odkrytych. Niestety, ludzie nieodwracalnie naruszyli równowagę przyrody, w wyniku czego świat stoi przed największym wymieraniem od czasów dinozaurów (ponad 60 milionów lat temu). Ale w przeciwieństwie do losu dinozaurów, szybkie wymieranie gatunków w naszym świecie jest wynikiem działalności człowieka. Bezprecedensowe globalne zniszczenie i szybka redukcja populacji roślin i dzikiej fauny i flory są bezpośrednio związane z przyczynami wynikającymi z działalności człowieka: zmianami klimatu, wylesianiem, utratą siedlisk, handlem i kłusownictwem, niezrównoważonym rolnictwem, zanieczyszczeniem środowiska i pestycydami – to tylko kilka przykładów. Oddziaływania te są dalekosiężne. Jeśli nie będziemy działać teraz, wyginięcie może być najtrwalszym dziedzictwem ludzkości.

Oto kilka krótkich faktów na temat obecnej fali wymierania:

• Żyjemy w okresie największego wymierania gatunków w ciągu ostatnich 60 milionów lat. Zwykle rocznie wygasa od jednego do pięciu gatunków. Naukowcy szacują jednak, że obecnie tracimy gatunki od 1000 do 10 000 razy więcej niż normalnie, z wielokrotnymi wymierami codziennie. Wiele gatunków zniknie, zanim dowiemy się o nich lub o korzyściach, jakie przynoszą na naszej planecie.
• Nowe badania sugerują, że populacje owadów zmniejszyły się w Niemczech o ponad 75% w ciągu ostatnich 28 lat. Jest to bardzo niepokojące: 80% dzikich roślin potrzebuje pszczół i innych owadach do zapylania, a 60% gatunków ptaków potrzebuje owadów jako pokarmu. 
• Zniszczenie środowiska, eksploatacja i zmiany klimatyczne siedlisk powodują utratę połowy populacji dzikich zwierząt na świecie. 
• Naczelne, nasi najbliżsi krewni ze świata zwierząt, są szczególnie zagrożeni. Blisko 60% z 504 gatunków naczelnych na świecie jest zagrożonych wyginięciem, a 75% gatunków naczelnych odnotowuje poważny spadku populacji. 
• Na całym świecie rocznie ponad 650 000 ssaków morskich zostaje złowionych lub poważnie rannych przez urządzenia połowowe. 
• W ciągu ostatnich 20 lat około 75% wszystkich gatunków wielorybów zębatych, takich jak delfiny, morświny i 65% gatunków wielorybów fiszbinowych (humbak, wieloryb błękitny) i 65% gatunków płetwonogich (lwy morskie) ucierpiało w wyniku połowów na całym świecie. 
• 40% światowych gatunków ptaków zanika, a 1 na 8 jest zagrożony wyginięciem na świecie. 
• Nasze wielkie koty, w tym tygrysy, lamparty i gepardy, znajdują się w krytycznym spadku, a wiele z nich wyginie w następnej dekadzie. Koty świata są zabijene ze względu na mięso i skóry. Największym na świecie rynkiem zbytu tych krytycznie zagrożonych gatunków wraz z czarnym nosorożcem pozostają Chiny. 
• Populacje jaszczurek są szczególnie narażone na zmiany klimatu. Ostatnie badania pokazują, że jeśli obecny spadek populacji jaszczurek będzie trwał, 40% wszystkich gatunków jaszczurek wymrze do 2080 roku.
• Populacja amerykańskich bizonów liczyła kiedyś miliony. Wędrowały od Alaski do Meksyku. Obecnie zajmują mniej niż jeden procent ich pierwotnego siedliska. Ich istniejące siedlisko jest tak małe i ściśle kontrolowane, że bizony, które przeżyły, są traktowane jak bydło. 
   

Musimy współpracować w celu ochrony zagrożonych i zagrożonych gatunków: pszczół, raf koralowych, słoni, żyraf, owadów, wielorybów i innych. Dobrą wiadomością jest to, że tempo wymierania wciąż może zostać spowolnione, a wiele z naszych ginących i zagrożonych gatunków może zostać ochronionych, jeśli będziemy pracować razem, aby zbudować zjednoczony globalny ruch konsumentów, wyborców, nauczycieli, przywódców duchowych i naukowców, kóry będzie domagać się natychmiastowego działania.

Opracowano na podstawie:
Earth Day 2019 - Protect Our Species

Więcej infromacji na temat Dnia Ziemi:
Earth Day