W październiku 2017 roku rozpocznie się osiemnasta edycja interdyscyplinarnego seminarium Instytutu Filozofii i Instytutu Fizyki Uniwersytetu Śląskiego dotycząca granic naszej wiedzy. 

Pierwszy z cyklu wykładów poświęcony będzie granicom poznania we współczesnej ekonomii. Temat omówi prof. dr hab. Aleksander Jakimowicz z Instytutu Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Seminarium odbędzie się w środę 11 października 2017 roku o godz. 15.30 w sali sympozjalnej III na Wydziale Nauk Społecznych (Katowice, ul. Bankowa 11).

Prof. dr hab. Aleksander Jakimowicz jest laureatem Nagrody Banku Handlowego w Warszawie SA za szczególne osiągnięcia w zakresie myśli teoretycznej w sferze ekonomii i finansów, zwaną Polskim Noblem Ekonomicznym. Został także wyróżniony medalem i tytułem Najsławniejszy Polak Roku 2004. W latach 2011–2014 był kierownikiem Katedry Metod Ilościowych na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. W swoich badaniach udowodnił, że na skutek jednoczesnego działania prawa postępującej złożoności i zasady emergencji rynki i gospodarki dążą spontanicznie do pewnego stanu wyróżnionego zwanego krawędzią chaosu.

Streszczenie wykładu:
Zgodnie ze schematem rewolucji naukowych zaproponowanym przez Kuhna, w procesie rozwoju nauki zasadniczą rolę odgrywają anomalie, które są problemami naukowymi nierozwiązalnymi w ramach danego paradygmatu. Przyczyniają się one do kryzysu w danej dziedzinie wiedzy. Przezwyciężenie kryzysu następuje w drodze rewolucji naukowej oznaczającej zastąpienie starego paradygmatu przez nowy. Podobnie jest w ekonomii. Globalny kryzys finansowy udowodnił nieprzydatność wielu metod poznawczych i teorii wykorzystywanych przez ekonomistów. Za przyczynę tego stanu rzeczy uważa się szeroko rozpowszechniony model zachowania się ludzi w procesach gospodarczych zwany homo oeconomicus. Wyzwanie polegające na zmianie dotychczasowego paradygmatu zostało podjęte przez nową szkołę – ekonomię złożoności, która rozpatruje obiekty ekonomiczne jako złożone systemy adaptacyjne. Są to otwarte systemy dynamiczne, które składają się z wzajemnie oddziałujących na siebie agentów i wykazują emergencję. Oznacza ona – biorąc pod uwagę dynamikę rynków i gospodarek – pewną nadwyżkę funkcjonalną ponad to, co wynika z sumy elementów składowych. Ekonomia złożoności wykorzystuje całkiem nowe metody, które przeważnie nie były wcześniej wykorzystywane przez nauki ekonomiczne. Zaliczamy tu dynamikę nieliniową, opartą głównie na teorii chaosu deterministycznego i teorii złożoności, geometrię fraktalną, teorie bifurkacji i katastrof, procesy stochastyczne, automaty komórkowe, koncepcję krawędzi chaosu czy samoorganizację. Ponadto w naukach ekonomicznych wykorzystuje się coraz częściej metody, które zostały zaczerpnięte z fizyki statystycznej, czy mechaniki kwantowej. Doprowadziło to do powstania nowej dziedziny wiedzy – ekonofizyki, której nie należy mylić z ekonometrią, a która ma wiele wspólnego z ekonomią złożoności. W wyniku tych przemian w ekonomii wyłania się nowy paradygmat, który ma już własną nazwę – Homo compositus. Zgodnie z nim człowiek będący zarówno twórcą, jak i uczestnikiem procesów gospodarczych, jest istotą złożoną, skomplikowaną. Koncepcja Homo compositus ma swoje źródło w teocentryzmie, a konkretnie w teologii chrześcijańskiej. W celu ilustracji poruszonych zagadnień zostaną omówione poglądy dotyczące bezrobocia i inflacji dwóch laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, Miltona Friedmana i Roberta Lucasa, a następnie zostanie zaprezentowana ich krytyczna analiza w świetle nowego paradygmatu.

Program cyklu wykładów „Problem granic w filozofii i nauce” (dokument pdf)
Plakat (wersja pdf)

18. edycja seminarium „Problem granic w filozofii i nauce”
Słowa kluczowe (tagi):