Wielu sądzi, że istnieją tylko trzy stany skupienia: ciała stałe, ciesze i gazy oraz plazma (gaz zjonizowany). Stanów skupienia materii jest jednak więcej, np. kondensat Bosego-Einsteina, plazma kwarkowo-gluonowa, supersolid (nadpłynne ciało stałe / nadpłynny kryształ), superfluid (ciecz nadciekła) i inne. 

Międzynarodowy zespół uczonych, kierowany przez chemika Kosmasa Prassidesa z Tokohu University w Japonii, ogłosił odkrycie nowego stanu materii będącej kombinacją właściwości izolatora, nadprzewodnika, metalu i magnetyka, nazywając ją „metalem Jahna-Tellera”.  Zrozumienie natury tego stanu może doprowadzić do wynalezienia nowych, jeszcze lepszych, nadprzewodników wysokotemperaturowych.

Jeżeli współistnienie takich właściwości zostanie potwierdzone, nowy stan materii pozwoli lepiej zrozumieć fizyczne mechanizmy prowadzące do wysokotemperaturowego nadprzewodnictwa z krytyczną temperaturą Tc rzędu -135oC, tj. znacznie wyższą od temperatury wrzenia łatwo dostępnego ciekłego azotu -196oC .

Ponieważ materiał będący w stanie nadprzewodzącym umożliwia bezstratne przewodzenie prądu, tzn. bez oporu elektrycznego i bez wydzielania innych form energii, to odkrycie takie może zrewolucjonizować produkcję i sposób zużywania energii. Będzie to możliwe pod warunkiem, że temperatura Tc, jak zostało wspomniane, będzie  wystarczająco wysoka.

Termin nadprzewodniki wysokotemperaturowe został użyty do określenia nowej rodziny materiałów ceramicznych o strukturze perowskitu odkrytych przez Johannesa G. Bednorza i K.A. Müllera w 1986 roku, za odkrycie których otrzymali oni Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Odkryli oni nadprzewodnictwo wysokotemperaturowe w związkach  [La_{2-x}Ba_{x}CuO_{2}]  (zwanych krócej w literaturze związkami Ba-La-Cu-O lub po postu LBCO), które występowało w temperaturze 35oK, nieco powyżej granicy, którą teoria BCS określała jako temperaturową granicę nadprzewodnictwa. W kwietniu 2007 Johannes Georg Bednorz odebrał doktorat honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

 

Opracowano na podstawie artykułu: "Scientists have discovered a new state of matter, called Jahn-Teller metals" opublikowanego na portalu "Science Alert".

Fot. Julian Litzel  / Wikimedia (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Levitating_superconductor.jpg)