Przystanek nauka - portal Uniwesytetu Śląskiego w Katowicach

Służby wywiadowcze to nie tylko najbardziej rozpoznawalny agent Jej Królewskiej Mości, lecz przede wszystkim cała obszerna, a wynikająca z czynników i potrzeb także pozaestetycznych dziedzina kultury istniejąca też w powiązaniu z realiami politycznymi. Nieprzypadkowo przecież słowo „szpieg” zostało w zimno-wojennej literaturze szpiegowskiej zastąpione określeniem „agent” czy „as wywiadu”, wskazując wyraźnie na podział znaczeniowy – po stronie dobra działali właśnie agenci wywiadu, po stronie zła – szpiedzy. Nie można również zapominać o tym, że o sukcesie fikcyjnych narracji szpiegowskich w literaturze, filmie czy grach wideo przesądza przede wszystkim fakt, że czerpią one ze świata zakulisowej polityki i faktycznej działalności służb wywiadowczych. W obliczu takich okoliczności, a także rosnącego zainteresowania tematyką tego typu wśród poruszanych podczas spotkania zagadnień znajdą się:

• literatura szpiegowska dawna i współczesna (James Fenimore Cooper, Edgar Allan Poe, Maurice Leblanc, Agatha Christie, Ian Flemming, Ken Follet, Robert Ludlum, Tom Clancy, Alistair MacLean, Gerard de Villiers, John Le Carre, Colin Forbes);
• polska literatura szpiegowska (np. Andrzej Zbych „Stawka większa niż życie”, seria „Druga Wojna Światowa”, powieści milicyjne);
• autobiografie i biografie szpiegów;
• gry szpiegowskie, w tym zarówno stealth action video games, ispy games;
• filmy szpiegowskie;
• policjanci działający „pod przykrywką” (np. serial „Święty”, „Miami Vice”, „Knight Rider”, „Viper”, „Alias”, „Legends”);
• „uśpieni” agenci (np. seriale „The Americans”, „Homeland”);
• kobiety-szpiedzy (np. Mata Hari, Vera Atkins);
• faktyczni podwójni agenci (np. Kim Philby) i fikcyjni (np. James Bond, Jason Bourne, Severus Snape, Lucy Stillman);
• wojny wywiadów, szpiegostwo przemysłowe i kartele przestępcze;
• superagenci (np. „Ghost in the Shell: Stand Alone Complex”, „ Marvel’s Agents of S.H.I.E.L.D.”) i agenci w fantastyce („Z archiwum X”, „Gwiezdne wrota”);
• komedie szpiegowskie („Szklanką po łapkach”, „Austin Powers”, „Johnny English”, „Get Smart” , „Kingsman”, „Mali Agenci”, „Inspektor Gadget”, „A więc wojna!”, „Nie zadzieraj z fryzjerem”).

Ponadto, z okazji premiery 24. filmu o Jamesie Bondzie pt. „Spectre” planowane są panele tematyczne służące raczej krytycznej analizie Bonda (jako figury kulturowej, aniżeli mnożeniu enuncjacji powielających oczywiste spostrzeżenia interpretacyjne), które poświęcone zostaną:

• gatunkowości filmów o Bondzie (sci-fi w „Moonrakerze”, kino akcji w „Quantum of Solace”, film sensacyjny „The Man with the Golden Gun”);
• wybranym wcieleniom agenta 007 (macho, playboy, gentleman, prowokator i zabójca);
• figurom popkulturowym (przeciwnicy i dziewczyny Bonda) i ich realizacjom w kolejnych ekranizacjach;
• gadżetom i product placement w świecie franczyzowym (franchised universe) Jamesa Bonda;
• filmom o Bondzie jako wielkiej narracji przełomu XX i XXI wieku i zwierciadle przemian społecznych, gospodarczych, kulturowych oraz dyskursie ideologicznym;
• analizie schematów fabularnych w tekstach o Bondzie po „Strukturach narracyjnych u Fleminga” Umberta Eco;
• widmowym organizacjom w filmach o Bondzie („S.P.E.C.T.R.E.”, „QUANTUM”);
• problemowi: Bond zreinterpretowany czy Bond w kryzysie (rola filmów z Danielem Craigiem w dostosowaniu uniwersum bondowskiego do potrzeb współczesnego odbiorcy).

Szczegółowe informacje znajdują się na stronie: https://jaszpieg2015.wordpress.com.