14 gwiazd i 31 egzoplanet otrzymało nowe imiona
Nasz Układ Słoneczny nie jest już jedynym, którego planety mają atrakcyjne nazwy. 15 grudnia 2015 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosiła zwycięzców trwającego od 31 października 2015 roku konkursu „NameExoWorlds” na nazwy planet i gwiazd w 20 systemach solarnych. Miłośnicy egzoplanet w 182 krajach oddali ponad 573 tys. głosów. Nowe imiona otrzymało 14 gwiazd i 31 egzoplanet
Nowo przyjęte nazwy pochodzą od różnych postaci mitologicznych z wielu kultur świata, a także od imion lub nazwisk znanych naukowców, fikcyjnych postaci, nazw starożytnych miast i słów wybranych z języków dawnych. Oto kilka najciekawszych imion gwiazd i planet wyłonionych w konkursie Międzynarodowej Unii Astronomicznej.
Planeta 18 Delphini b otrzymała imię Arion. Imię nawiązuje do mitycznego poety greckiego, który żył w VII wieku p.n.e. i pochodził z wyspy Lesbos. Według legendy miał popłynąć na Sycylię, aby wziąć udział w – zakończonym dla niego zwycięsko – konkursie. W drodze powrotnej koryncki statek, na którym płynął, został zaatakowany przez piratów. Arion wyskoczył za burtę i został cudownie ocalony przez delfiny, które ukochały sobie jego śpiew. Międzynarodowa Unia Astronomiczna uznała, że imię Arion jest odpowiednie dla planety w gwiazdozbiorze delfinów.
Gwiazda podwójna 55 Cancri została nazwana Copernicus, a jej pięć planet: Galileo (55 Cancri b), Brahe (55 Cancri c), Lippershey (55 Cancri d), Janssen (55 Cancri e), Harriot (55 Cancri f). Nazwy gwiazdy i planet pochodzą od imion astronomów i konstruktorów teleskopów pochodzących z Polski, Włoch, Danii, Niemiec, Holandii i Anglii. Nazwy zaproponowali członkowie Królewskiego Niderlandzkiego Stowaryszenia Meteorologii i Astronomii (Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde) z Holandii. Copernicus znajduje się w odległości ok. 40,8 lat świetlnych od Układu Słonecznego w gwiazdozbiorze Raka. System ten składa się z żółtego karła (55 Cancri A) typu G8V oraz czerwonego karła (55 Cancri B) typu M4V. Gwiazda tworzy jeden z najbardziej rozbudowanych wśród odkrytych dotąd pozasłonecznych układów planetarnych.
Iota Draconis b to planeta typu jowiszowego odkryta 8 stycznia 2002 roku. Krąży wokół gwiazdy jota Draconis (Edasich). Jej masa jest co najmniej 8,82 razy większa od masy Jowisza. Otrzymała imię Hypatia, odnoszące się do Hypatii z Aleksandrii, która była astronomką, matematyczką i filozofką z początku V wieku n.e. Nazwę planety zaproponowało koło studenckie „Hypatia” z Uniwersytetu Madryckiego w Hiszpanii.
PSR 1257+12c otrzymała imię Poltergeist. To nazwa pochodząca z języka niemieckiego, oznaczająca hałaśliwego ducha. PSR 1257+12c to planeta tzw. superziemia, krążąca wokół pulsara Lich oddalonego o 980 lat świetlnych od Słońca w gwiazdozbiorze Panny. Układ składa się z gwiazdy centralnej – pulsara i trzech planet. Układ został odkryty przez polskiego astronoma Aleksandra Wolszczana. Astronom odkrył również, że dwie z planet to tzw. superziemie PSR 1257+12b i PSR 1257+12c. Planety te zostały odkryte jako pierwsze poznane planety pozasłoneczne. Obie planety ukształtowały się z materii pozostałej po wybuchu supernowej i mogą mieć skład znacznie odbiegający od składu planet Układu Słonecznego. Okres orbitalny (rok) tej planety trwa 66 dni, jej masa jest czterokrotnie większa od masy Ziemi. Niezwykła bliskość planet Draugr (PSR 1257+12b) i Poltergeist powoduje wzajemne perturbacje orbitalne, które wywołują mierzalne zakłócenia w ruchu obu planet. Trzecią z planet w tym układzie jest PSR 1257+12d, która otrzymała nazwę Phobetor. Nazwy gwiazdy i okrążających ją planet zaproponowali pracownicy Planetarium Südtirol Alto Adige z Włoch.
Mu Arae e to planeta z rodzaju gazowych olbrzymów krążąca wokół gwiazdy Cervantes (mu Arae). Jej istnienie przewidywano już w 2002 roku, choć dokładniejsze informacje o planecie i jej orbicie uzyskano dopiero w 2006 roku. Planeta jest gazowym olbrzymem o masie co najmniej 1,8 razy większej niż masa Jowisza. Gwiazda Cervantes (mu Arae) jest podobna do Słońca. To żółto-pomarańczowa gwiazda w gwiazdozbiorze Ołtarza oddalona od nas o 50 lat świetlnych. Ma układ planetarny, w którym dotychczas odkryto cztery planety. Najbliższa gwieździe planeta była pierwszym z odkrytych „gorących neptunów”. Wokół Cervantesa oprócz Sancho (e) krążą jeszcze: Quijote (b), Dulcinea (c), Rocinante (d). Nazw gwiazdy pochodzi od Miguela de Cervantesa, autora powieści „Don Kichot”, zaś planet od bohaterów książki: Don Kichota, tytułowego bohatera powieści Cervantesa, jego giermka Sancho Pansy, pięknej Dulcynei z Toboso, damy serca Don Kichota oraz Rosynanta, konia Don Kichota. Nazwy gwiazdy i planet zaproponowali pracownicy Planetario de Pamplona w Hiszpanii.
Pełna lista nowych nazw znajduje się na stronie Międzynarodowej Unii Astronomicznej.
Opracowano na podstawie:
The votes are in: Exoplanets get new names
Final Results of NameExoWorlds Public Vote Released
